M&A là gì? Khi hầu hết mọi người nghe tin một công ty đã mua lại một thương hiệu hoặc tổ chức nào đó, tất cả những gì họ thấy là giá của giao dịch và sự thay đổi quyền sở hữu. Hầu hết mọi người không nhận ra sự phức tạp của giao dịch M&A, mức độ chi tiết và chiến lược đằng sau việc mua lại. Trong bài viết này, chúng ta sẽ đi sâu hơn vào ý nghĩa của M&A và lý do tại sao các công ty lại coi M&A là một phần trong chiến lược tăng trưởng của mình.

 

M&A là gì?

M&A là tên viết tắt của cụm từ Mergers (Sáp nhập) và Acquisitions (Mua lại). M&A là các hoạt động kinh doanh trong đó một công ty hoặc tập đoàn thực hiện các thương vụ mua lại hoặc sáp nhập với một công ty hoặc tập đoàn khác để tạo ra một thực thể mới có quy mô lớn hơn và có thể mang lại lợi ích kinh tế cho các bên liên quan. M&A thường được sử dụng như một công cụ chiến lược để mở rộng quy mô kinh doanh, tăng cường địa vị thị trường, tăng trưởng nhanh chóng hoặc đạt được các lợi ích khác.

  • M - Mergers (sáp nhập): là quá trình mà hai hoặc nhiều công ty tách riêng lẻ kết hợp với nhau để tạo thành một công ty mới hoặc một công ty sẽ tiếp tục hoạt động nhưng sẽ được sở hữu hoặc kiểm soát bởi công ty mua lại. Mục đích của mergers có thể là để tăng cường quy mô, cạnh tranh, độ phủ sóng của công ty, hoặc để tận dụng các lợi ích kinh tế khác nhau như tăng lợi nhuận, tiết kiệm chi phí và tăng giá trị cho cổ đông. Có nhiều loại mergers, bao gồm mergers ngang hàng (horizontal mergers), mergers dọc theo chuỗi cung ứng (vertical mergers) và mergers kết hợp khác (conglomerate mergers).
  • A - Acquisitions (Mua lại): là quá trình một công ty mua lại một công ty khác bằng cách mua toàn bộ hoặc một phần cổ phần của công ty đó. Việc mua lại có thể được thực hiện với mục đích giành lấy quyền kiểm soát hoặc quản lý công ty mục tiêu, hoặc để tận dụng các tài sản, khả năng sản xuất hoặc công nghệ của công ty mục tiêu. Công ty mua lại thường phải chi trả một khoản tiền hoặc trao đổi bằng cổ phiếu để mua lại cổ phần của công ty mục tiêu. Acquisitions thường được sử dụng như một công cụ để tăng cường quy mô hoạt động, độ phủ sóng của công ty, hoặc để mở rộng lĩnh vực hoạt động và tăng trưởng doanh số.

Những lợi ích của việc mua bán sáp nhập (M&A)

  • Mở rộng quy mô kinh doanh: M&A cho phép các công ty và tập đoàn mở rộng quy mô kinh doanh của mình bằng cách sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty khác, tăng cường sức mạnh cạnh tranh và nâng cao địa vị thị trường của mình.
  • Tăng trưởng nhanh chóng: M&A có thể giúp các công ty và tập đoàn tăng trưởng nhanh chóng hơn bằng cách sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty khác đã có sẵn thị phần và khách hàng.
  • Tiết kiệm chi phí: M&A có thể giúp giảm chi phí sản xuất và quản lý bằng cách chia sẻ tài nguyên và hệ thống của các công ty sáp nhập hoặc thâu tóm.
  • Đầu tư vào lĩnh vực mới: M&A có thể giúp các công ty và tập đoàn đầu tư vào lĩnh vực mới hoặc mở rộng danh mục sản phẩm và dịch vụ của mình để tăng doanh số bán hàng và tăng cường sức mạnh cạnh tranh.
  • Tăng giá trị cho cổ đông: M&A có thể tăng giá trị cho cổ đông của các công ty và tập đoàn thông qua tăng trưởng doanh thu và lợi nhuận sau sáp nhập hoặc thâu tóm.

Tuy nhiên, M&A cũng có thể gặp phải nhiều thách thức và rủi ro, như chi phí cao, mất quản lý, khó khăn trong việc hội nhập và tái cơ cấu các hoạt động kinh doanh của các công ty và tập đoàn sáp nhập hoặc thâu tóm. Do đó, các công ty cần cẩn trọng và có kế hoạch chiến lược rõ ràng trước khi tiến hành M&A.

Các hình thức của M&A hiện nay

  • M&A ngang hàng (Horizontal M&A): là hình thức sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty hoạt động trong cùng một ngành công nghiệp hoặc cùng một lĩnh vực kinh doanh để tăng cường sức mạnh cạnh tranh và thị phần.
  • M&A dọc theo chuỗi cung ứng (Vertical M&A): sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty hoạt động trong các mắt xích khác nhau của chuỗi cung ứng để tạo ra hiệu quả kinh tế và giảm chi phí sản xuất.
  • M&A chéo (Conglomerate M&A): sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty hoạt động trong các ngành công nghiệp hoặc lĩnh vực kinh doanh khác nhau để tăng trưởng doanh số bán hàng và đa dạng hóa danh mục sản phẩm và dịch vụ.
  • M&A tái cơ cấu (Restructuring M&A): sáp nhập hoặc thâu tóm các công ty bị khó khăn tài chính hoặc hoạt động kém hiệu quả với mục đích tái cơ cấu các hoạt động kinh doanh của chúng để nâng cao hiệu quả và sinh lời.
  • M&A thế chấp (Leveraged Buyout - LBO): một công ty hoặc một nhóm nhà đầu tư sử dụng vốn vay để mua lại một công ty và sử dụng tài sản của công ty đó làm thế chấp cho khoản vay.

Mỗi hình thức M&A đều có những ưu điểm và nhược điểm riêng, tùy thuộc vào mục tiêu kinh doanh của các công ty và tập đoàn khi thực hiện.

Xem thêm:

- Phân biệt vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu

- Chia tách cổ phiếu là gì? Các hình thức, Ưu và nhược điểm

Những thương vụ M&A “đình đám” trên thị trường chứng khoán Việt Nam

M&A là gì? Những thương vụ M&A nổi tiếng gần đây

  1. Ngân hàng UOB (Singapore) mua lại toàn bộ mảng ngân hàng bán lẻ của Citigroup tại VN.

Citigroup sẽ bán mảng bán lẻ ở Indonesia, Malaysia, Thái Lan và Việt Nam cho United Overseas Bank (UOB) với giá khoảng 3,6 tỷ USD.

Giao dịch trị giá 4,9 tỷ đôla Singapore (3,6 tỷ USD) này bao gồm các hoạt động kinh doanh ngân hàng bán lẻ và thẻ tín dụng, các danh mục cho vay tín chấp và có bảo đảm, các doanh nghiệp quản lý tài sản và tiền gửi bán lẻ của Citigroup ở cả bốn quốc gia. Citigroup dự kiến khoảng 5.000 nhân viên sẽ chuyển đến UOB sau khi thỏa thuận kết thúc.

  1. Tập đoàn Sumitomo Mitsui Financial Group (Nhật Bản) mua 49% cổ phần VPBank tại FE Credit.

Công ty Nhật Bản mua 49% cổ phần FE Credit từ VP Bank. Định giá FE Credit là gần 2,8 tỷ USD. FE Credit kiểm soát 50% thị trường cho vay tiêu dùng Việt Nam.

Sau khi hoàn tất các thủ tục pháp lý vào đầu tháng 10/2022, SMBC Consumer Finance – thành viên của Sumitomo Mitsui Financial Group sẽ mua 49% cổ phần FE Credit từ VP Bank. Tổng giá trị khoản đầu tư này tối đa là 150 tỷ yên (1,4 tỷ USD). Khi hoàn thành, đây sẽ là khoản đầu tư lớn nhất bởi một ngân hàng Nhật Bản vào một tổ chức tài chính Việt Nam.

  1. Thương vụ trị giá 280 triệu USD - Công ty TNHH The Sherpa (thuộc Masan Group) mua lại 85% Phúc Long Heritage.

Công ty TNHH The Sherpa - Công ty con của Tập đoàn Masan (MCK: MSN) đã mua hơn 10,8 triệu cổ phiếu, tương đương 34% vốn của Công ty cổ phần Phúc Long Heritage – chủ thương hiệu trà sữa Phúc Long.

Masan Group bắt đầu đầu tư vào Phúc Long vào giữa năm 2021 khi công bố thông qua The Sherpa chi 15 triệu USD (~ 345 tỷ đồng) để sở hữu 20% vốn Phúc Long. Đến đầu năm nay, tập đoàn bỏ ra tiếp 110 triệu USD (2.490 tỷ đồng) để mua 31% chuỗi trà sữa này, trở thành công ty mẹ.

  1. Thaco mua lại siêu thị E-Mart của Hàn Quốc tại Việt Nam

Ngày 25-5-2021, Ban Giám đốc Tập đoàn E-mart (Hàn Quốc) đã quyết định bán 100% cổ phần của Công ty E-mart Việt Nam cho Công ty cổ phần ô tô Trường Hải (THACO), một trong những nhà sản xuất ô tô hàng đầu thị trường trong nước và là doanh nghiệp lớn trong ngành bất động sản của Việt Nam. Đến ngày 27-9 vừa qua, các bên đã hoàn tất giao dịch và Thaco chính thức trở thành chủ sở hữu mới của Emart Việt Nam.

  1. Tập đoàn Shinhan (Hàn Quốc) mua 10% Tiki Global, trị giá 88 triệu USD, trở thành cổ đông chiến lược của Tiki Global và gián tiếp nắm giữ vốn trong trong Công ty TNHH TiKi.

Tech in Asia và KEDGlobal, Tập đoàn ngân hàng lớn thứ 2 ở Hàn Quốc đã chấp thuận mua 10% cổ phần Tiki trong một thương vụ không được công bố chi tiết các thông tin tài chính. Sau thương vụ này, Shinhan trở thành cổ đông lớn thứ 3 của Tiki.

Hai công ty con của Shinhan, gồm Ngân hàng Shinhan (Shinhan Bank) và Thẻ Shinhan (Shinhan Card), sẽ nhận lần lượt 7,44% và 2,56% cổ phần tại Tiki. Giới thạo tin dự đoán, số tiền Shinhan đầu tư vào Tiki có thể lên đến 40 triệu USD.

  1. Thương vụ CTCP Phát triển và Thương mại Bình Dương (TDC) chuyển nhượng dự án Nhà ở thương mại Ngân Hà (Uni Galaxy) cho Gamuda Land (HCMC) của Malaysia. Thương vụ trị giá 53,8 triệu USD.

Ngày 15/9/2022, CTCP Kinh doanh và Phát triển Bình Dương (mã chứng khoán TDC - sàn HOSE) thông qua kế hoạch bán tài sản cho đối tác ngoại. Kinh doanh và Phát triển Bình Dương đã chuyển nhượng toàn bộ dự án Khu nhà ở thương mại Dãy phố Ngân Hà (Uni Galaxy) cho Công ty TNHH Gamuda Land Bình Dương với tổng giá trị chuyển nhượng là 1.284,65 tỷ đồng.

Trong đó, giá trị chuyển nhượng quyền sử dụng đất là 1.250 tỷ đồng và giá trị chuyển nhượng hạ tầng kỹ thuật chưa gồm thuế GTGT là 34,65 tỷ đồng.

Thời gian thanh toán được chia làm hai đợt đối với quyền sử đất và hạ tầng. Trong đó, đối với quyền sử dụng đất, đợt 1 sẽ thanh toán 600 tỷ đồng, tương đương 48% giá chuyển chuyển nhượng; đợt 2 sẽ thanh toán 650 tỷ đồng, tương đương 52% giá trị chuyển nhượng.

Đối với giá trị hạ tầng được chia làm hai đợt. Trong đó, đợt 1 sẽ thanh toán 16,63 tỷ đồng, tương đương 48% giá trị chuyển nhượng hạ tầng; và đợt 2 sẽ thanh toán 18,02 tỷ đồng, tương đương 52% giá trị chuyển nhượng.

Được biết, dự án Uni Galaxy có diện tích 56.015 m2, tọa lạc tại phường Hòa Phú, TP. Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương.

Như vậy, ước tính giá trị chuyển nhượng trung bình lô đất dự án Uni Galaxy là 22,93 triệu đồng/m2.

  1. Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) thoái hết phần vốn Nhà nước tại CTCP Tập đoàn Hóa chất Đức Giang (DGC).

Theo thông tin được công bố mới đây, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) đã chính thức thoái vốn xong tại Công ty Cổ phần Tập đoàn Hóa chất Đức Giang (mã DGC). Cụ thể, ông Khúc Ngọc Giảng, người đại diện phần vốn góp của Vinachem tại Hóa chất Đức Giang đã bán hơn 6,03 triệu cổ phiếu DGC trong khoảng thời gian 3/3-10/3/2022 theo phương thức khớp lệnh trên sàn, đánh dấu thời điểm Vinachem chính thức thoái vốn toàn bộ tại Hóa chất Đức Giang. Trong khoảng thời gian này, cổ phiếu DGC được dao động trong khoảng giá từ 177.000 đồng - 187.000 đồng/cổ phiếu. Như vậy, ước tính Vinachem đã thu về khoảng 1.062 tỉ đồng đến 1.122 tỉ đồng từ thương vụ này.

  1. ThaiBev và Sabeco (SBC)

Thương vụ M&A giữa ThaiBev - Một trong những công ty nước giải khát lớn của Đông Nam Á, đồng thời là công ty giải khát lớn nhất Thái Lan với Tổng công ty Bia - Rượu - Nước giải khát Sài Gòn (SABECO). Đây là thương vụ M&A lớn nhất từ trước đến nay của ngành bia Châu Á với giá trị 4,8 tỷ USD từ việc ThaiBev mua lại 53,59% cổ phần của Sabeco.

Đây là bước đi nhằm chiếm lĩnh thị trường Việt Nam của “ông lớn ngành giải khát” Thái Lan khi Sabeco là một trong những thương hiệu bia nổi tiếng nước ta với 41% thị phần.

Doanh nghiệp có chiến lược M&A tiêu biểu năm 2021- 2022 được trao cho Công ty Cổ phần Tập đoàn Masan. Trong năm 2021- 2022, Tập đoàn Masan thực hiện hơn 10 thương vụ đầu tư và M&A.

M&A không chỉ đơn thuần là việc mua và bán một công ty. Mỗi thương vụ M&A là cả một quá trình phức tạp và kéo dài gồm nhiều giai đoạn và liên quan đến rất nhiều vấn đề từ kinh tế, tài chính, lao động, đến pháp lý. Hy vọng những chia sẻ từ mục kiến thức Vietcap Academy có thể giúp các bạn nắm được những lợi ích và cách thức quá trình diễn ra. Hãy theo dõi chúng tôi để biết thêm nhiều kiến thức tài chính hữu ích nhé.

Powered by Froala Editor