“Bán giải chấp cổ phiếu" là một khái niệm quan trọng trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán, đồng thời cũng mang theo nhiều tác động lớn đến nhà đầu tư. Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu sâu về khái niệm này, các tác động mà nó gây ra và những điều mà nhà đầu tư cần lưu ý để tránh tình huống không mong muốn xảy ra. Hãy cùng Vietcap khám phá thông tin chi tiết dưới đây.


Bán giải chấp cổ phiếu là gì?

Giải chấp cổ phiếu, thường được gọi là "Force Sell", xảy ra khi nhà đầu tư sử dụng giao dịch ký quỹ (margin) để mua cổ phiếu, với cổ phiếu đó là tài sản bảo đảm. Khi giá cổ phiếu giảm dưới ngưỡng cho phép mà công ty chứng khoán đã quy định, nhưng nhà đầu tư không nộp thêm tiền vào tài khoản, công ty chứng khoán sẽ thực hiện bán giải chấp cổ phiếu của nhà đầu tư để giảm tỷ lệ nợ margin về mức an toàn.

Mục tiêu của việc bán giải chấp này là thu hồi số tiền mà công ty chứng khoán đã cho nhà đầu tư vay margin. Thông thường, việc bán giải chấp cổ phiếu sẽ diễn ra trong bối cảnh thị trường giảm mạnh, có tín hiệu tiêu cực và giá cổ phiếu mà nhà đầu tư đang nắm giữ sụt giảm mạnh, khiến tài khoản trở nên "cháy", mất đi vốn đầu tư.

Khi nào xuất hiện bán giải chấp cổ phiếu

Sự xuất hiện của việc bán giải chấp cổ phiếu thường liên quan đến việc nhà đầu tư sử dụng lệnh margin (đòn bẩy tài chính) trong hoạt động giao dịch chứng khoán.

Công thức tính khi nào xuất hiện bán giải chấp:

Tài khoản ở trạng thái bình thường khi: Tỷ lệ ký quỹ >= Tỷ lệ ký quỹ duy trì.

Tài khoản bị Call Margin khi: Tỷ lệ ký quỹ duy trì > Tỷ lệ ký quỹ >= Ngưỡng xử lý.

Tài khoản bị bán giải chấp (Force Sell) khi: Tỷ lệ ký quỹ < ngưỡng xử lý.

Ví dụ

Giả sử nhà đầu tư có 500 triệu đồng vốn, muốn mua 10.000 cổ phiếu X trị giá 1 tỷ đồng (mỗi cổ phiếu có giá 100.000 đồng) với gói vay 50:50 từ công ty chứng khoán. Trong đó, 50% là vốn do nhà đầu tư đưa ra và 50% là vốn mà công ty chứng khoán cho vay.

Công ty chứng khoán sẽ cung cấp vay cho nhà đầu tư là 1tỷ x 50% = 500 triệu đồng. Nhà đầu tư sẽ đóng góp 50% tức là 1 tỷ x 50% = 500 triệu đồng.

Công ty chứng khoán này đặt mức tỷ lệ ký quỹ tối thiểu là 35%. Khi có tín hiệu không tích cực trên thị trường, giá cổ phiếu X giảm xuống 75.000 đồng/cổ phiếu. Lúc này, tổng tài sản (gồm cổ phiếu) của nhà đầu tư chỉ còn 75.000 x 10.000 = 750 triệu đồng (so với ban đầu là 1 tỷ đồng).

Điều này có nghĩa tổng tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư còn 705 triệu đồng, trong đó 250 triệu đồng là tiền vốn và 500 triệu đồng là tiền vay ký quỹ.

Tỷ lệ ký quỹ trên tài khoản của nhà đầu tư khi đó = (250/750) x 100 = 33% (30%< 33%<   35%) Lúc này tài khoản chứng khoán của nhà đầu tư sẽ bị Call Margin.

Như vậy, khách hàng sẽ được yêu cầu nạp thêm tiền vào tài khoản (call margin) để đảm bảo tỷ lệ ký quỹ đạt mức an toàn.

Nếu giá cổ phiếu giảm tiếp xuống 70.000 đồng/cổ phiếu, tổng tài sản là: 70.000 x 10.000 = 700.000.000 đồng.

Vốn của khách hàng còn lại là: 700 triệu - 500 triệu (vốn vay) = 200 triệu đồng.

Tỷ lệ ký quỹ trên tài khoản lúc này là: 200tr / 700tr = 28.6% tài khoản của nhà đầu tư sẽ bị bán giải chấp

Khi nhà đầu tư bị gọi lại margin (call margin), họ đối mặt với một số lựa chọn:

  • Nộp thêm tiền vào tài khoản: Nhà đầu tư có thể thực hiện việc nộp thêm tiền vào tài khoản giao dịch để đảm bảo tỷ lệ nợ margin duy trì ở mức an toàn theo quy định.
  • Tăng số lượng cổ phiếu: Một phương án khác là tăng số lượng cổ phiếu trong tài khoản, điều này có thể giúp cải thiện tỷ lệ nợ margin.
  • Bán giải chấp cổ phiếu: Cuối cùng, nếu nhà đầu tư không thực hiện hai phương án trước, công ty chứng khoán có thể thực hiện bán giải chấp cổ phiếu của họ để giảm tỷ lệ nợ margin về mức an toàn.

Thời gian xử lý trong trường hợp gọi lại margin thường kéo dài từ 2 đến 5 phiên giao dịch.

Cách tránh bị giải chấp cổ phiếu cho nhà đầu tư

Bị giải chấp cổ phiếu là một tình huống mà không ai mong muốn, khi tài sản đầu tư giảm mạnh và tỷ lệ nợ margin vượt quá mức quản lý rủi ro. Để tránh tình huống này, nhà đầu tư có thể thực hiện các biện pháp sau:

Theo dõi tỷ lệ ký quỹ tài khoản chặt chẽ

Nhà đầu tư cần theo dõi tỷ lệ ký quỹ tài khoản của họ thường xuyên, đặc biệt là trước mỗi biến động của cổ phiếu trong danh mục đầu tư. Điều này giúp nhận biết sớm nếu tỷ lệ nợ margin gần đến mức nguy hiểm.

Đánh giá danh mục đầu tư định kỳ

Mặc dù không nên thay đổi danh mục đầu tư quá thường xuyên, nhưng nhà đầu tư cần xem xét đánh giá danh mục đầu tư của họ định kỳ. Điều này giúp họ biết được vị trí hiện tại của mình và xác định liệu tỷ lệ nợ margin có gần đến mức tối thiểu không.

Sử dụng margin cẩn thận

Nhà đầu tư chỉ nên sử dụng margin khi họ đã có kinh nghiệm lâu năm, am hiểu về thị trường và doanh nghiệp mà họ đầu tư. Họ nên tránh sử dụng margin cho các cổ phiếu có tính chất đầu cơ và chỉ sử dụng margin khi thị trường có xu hướng tăng ổn định, và đặc biệt, ở mức độ an toàn để không gánh nặng quá lớn cho tài khoản cá nhân.

Việc thực hiện những biện pháp cẩn thận này có thể giúp nhà đầu tư tránh bị bán giải chấp cổ phiếu và duy trì tính ổn định cho tài khoản đầu tư của họ.

Theo dõi thêm:

- Nên làm gì khi bị Call Margin?

- Tỷ lệ ký quỹ RTT là gì? Được tính như thế nào?

"Bán giải chấp cổ phiếu" không chỉ đơn thuần là một khái niệm trong lĩnh vực đầu tư chứng khoán mà còn là một quy trình quan trọng đòi hỏi sự cẩn trọng và hiểu biết sâu về thị trường. Tác động của việc bán giải chấp có thể ảnh hưởng đáng kể đến tài khoản đầu tư của nhà đầu tư, và do đó, việc nắm vững các nguyên tắc và biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng.

Powered by Froala Editor