Chỉ số cơ cấu tài chính là một trong những chỉ tiêu quan trọng của doanh nghiệp. Nhìn vào các chỉ số về cơ cấu tài chính nhà đầu tư có thể thấy được doanh nghiệp đang sử dụng những nguồn vốn nào tài trợ cho hoạt động của mình. Một bài toán điển hình mà doanh nghiệp phải đối mặt đó là việc có nên sử dụng nợ không và sử dụng như thế nào? Phân tích cơ cấu tài chính nhà đầu tư có thể nhận ra được cơ hội cũng như rủi ro mà doanh nghiệp có thể đối mặt trong tương lai.

Nhóm các chỉ tiêu về cơ cấu tài chính của doanh nghiệp

Hệ số nợ trên tổng tài sản đây là chỉ tiêu cho thấy mức độ nợ mà doanh nghiệp sử dụng để tài trợ cho tài sản của mình. Hiểu một cách đơn giản, nếu Nợ/Tổng tài sản của công ty là 0,4 điều này thể hiện nếu công ty có 10 đồng tài sản thì trong đó 4 đồng được hình thành thông qua việc vay nợ. Nếu thay tổng tài sản bằng tổng nguồn vốn ta có chỉ tiêu Nợ trên tổng nguồn vốn, chỉ tiêu này phản ánh tỷ trọng nợ trong tổng quy mô vốn của doanh nghiệp.

Nợ trên tổng tài sản = Nợ phải trả / Tổng tài sản  (1)

Nợ trên tổng nguồn vốn = Nợ phải trả / Tổng nguồn vốn  (2)

Ví dụ: Tỷ số nợ trên tổng tài sản của công X , Y và công ty Z giai đoạn 2016 - 2021

Nguồn: Dữ liệu từ trang web Master Trade

Qua biều đồ nhà đầu tư thấy công ty Y đang sử dụng nợ nhiều để tài trợ cho hoạt động của mình, nợ chiếm khoảng 70% tổng tài sản của doanh nghiệp trong khi đó công ty X có tỷ lệ thấp hơn, duy trì ở mức 50% tài trợ cho tài tổng tài sản. Trong bối cảnh lãi suất vay nợ tăng lên, áp lực tài chính trong việc trả lãi vay của công ty Y là rất lớn. Đối với công ty Z mức độ sử dụng thận trọng hơn với việc chỉ sử dụng khoản 30% nợ tài trợ cho tài sản của doanh nghiệp.

Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu, đây là chỉ tiêu cho nhà đầu tư thấy được tương quan giữa nợ và vốn của chủ sở hữu của doanh nghiệp. Hiểu một cách đơn giản nếu Nợ/Vốn CSH = 1 có nghĩa cứ 1 đồng vốn CSH doanh nghiệp huy động thêm 1 đồng nợ, trường hợp chỉ tiêu này lớn hơn 1 thể hiện nợ của doanh nghiệp vượt quá quy mô vốn CSH và ngược lại. Để xác định chỉ tiêu này ta lấy Tổng nợ phải trả trên bảng cân đối kế toán chia cho vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp.

Nợ trên vốn chủ sở hữu = Nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu  (3)

Ví dụ: Tỷ số nợ trên vốn chủ sở hữu của công ty X, Y và Z giai đoạn 2016 – 2021

Nguồn: Dữ liệu từ trang web Master Trade

Qua biểu đồ trên ta thấy có sự khác biệt rõ ràng giữ tỷ lệ Nợ/VCSH của 3 công ty, công Z có sự thận trọng rất lớn trong kinh doanh thể hiện việc vay nợ ít hơn nhiều so với quy mô vốn CSH, qua các năm với 1 đồng vốn CSH doanh nghiệp sử dụng nợ chưa đến 0,5 đồng. Trong khi đó với 1 đồng vốn CSH công ty Y huy động đến hơn 2 ,5 động nợ, một lần nữa qua chỉ tiêu này chúng ta cũng thấy rủi ro của công ty X trong tương lai là rất lớn nếu vẫn duy trì việc sử dụng nợ cao như vậy. Công ty X nhìn chung vẫn duy trì nợ trong mức tương đương với vốn CSH.

Hệ số đòn bẩy tài chính đây là chỉ tiêu cho nhà đầu tư thấy được nguồn vốn mà doanh nghiệp sử dụng để kinh doanh bằng bao nhiêu lần vốn chủ sở hữu. Chỉ tiêu này được xác định bằng cách lấy Tổng nguồn vốn trên bảng CĐKT chia cho vốn chủ sở hữu.

Đòn bẩy tài chính = Tổng nguồn vốn / Vốn chủ sở hữu  (4)

Ví dụ: Đòn bẩy tài chính của công ty X, Y và Z giai đoạn 2016 – 2021

Nguồn: Dữ liệu từ trang web Master Trade

Nhà đầu tư dễ dàng nhận thấy được công ty Y đang sử dụng đòn bẩy tài chính rất cao, năm 2021 chỉ tiêu này gần bằng 4 đồng nghĩa với việc vốn kinh doanh của doanh nghiệp gấp 4 lần VCSH trong khi đó công ty Z có mức độ sử dụng đòn bẩy thấp (thận trọng cao) còn công ty X có mức độ sử dụng ở mức độ trung bình.

Ngoài các chỉ tiêu trên, chúng ta cũng có thể sử các chỉ tiêu khác như Nợ vay/Tổng NV; Nợ ngắn hạn/Tổng vốn…tùy theo mục đích phân tích của nhà đầu tư. Xem lại: Các chỉ số về hoạt động doanh nghiệp bao quát về vòng quay hàng tồn kho, vòng quay tài sản, phải thu khách hàng...

Các chỉ tiêu về cơ cấu tài chính của doanh nghiệp nhà đầu tư có thể tìm ở đâu?

Các chỉ tiêu về hoạt động sẽ không được sẽ không được thể hiện trên BCTC của doanh nghiệp, nhà đầu tư có thể sử dụng các công thức ở phần trên để tính toán các chỉ tiêu này. Hiện nay khi tham gia đầu tư trên thị trường, các nhà đầu tư tại công ty cổ phần chứng khoán Bản Việt có thể xem và phân tích cách chỉ tiêu này trên nền tảng giao dịch Master Trade

Nhà đầu tư “thấy” được gì qua cơ cấu tài chính của doanh nghiệp.

Đòn bẩy tài chính luôn là con dao 2 lưỡi: Có thể làm doanh nghiệp có lợi nhuận cao hơn khi doanh nghiệp ăn nên làm ra, tỷ suất lợi nhuận tạo ra cao hơn so với lãi vay khi đó sau khi trả chi phí lãi vay, phần còn lại sẽ thuộc về cổ đông. Hay nói cách khác, khi kinh doanh thuận lợi, đòn bẩy tài chính cao sẽ mang lại nhiều lợi nhuận cho doanh nghiệp. Ngược lại khi doanh nghiệp làm ăn không thuận lợi, lợi nhuận không đủ trả lãi thì cổ đông sẽ phải bù vào. Do đó nhà đầu tư cần cân nhắc khi lựa chọn đầu tư vào các doanh nghiệp sử dụng đòn bẩy tài chính cao.

Đòn bẩy tài chính quá cao cho thấy doanh nghiệp đang mạo hiểm trong hoạt động kinh doanh khi sử dụng nợ nhiều hơn số tiền chủ sở hữu bỏ ra, một khi hoạt động kinh doanh không tốt hoặc lãi suất tăng thì khả năng doanh nghiệp thua lỗ là rất lớn.

Đòn bẩy tài chính cao có thể là dấu hiệu doanh nghiệp làm ăn thua lỗ làm giảm vốn chủ sở hữu.

Một doanh nghiệp kinh doanh ổn định có tiềm lực tài chính thông thường sẽ đủ nguồn lực tích lũy để mở rộng hoạt động kinh doanh và do đó tỷ lệ đòn bẩy tài chính thường sẽ không quá cao.

Powered by Froala Editor