Trong phân tích kỹ thuật có 4 loại chỉ bảo kỹ thuật chính: Chỉ báo xu hướng (trending indicator), đo lường động lượng (oscillator), đo lường biến động (volatility) và Hỗ trợ Kháng cự. Chúng được phân nhóm dựa trên chức năng, từ việc phân tích xu hưởng, hiển thị mức giá trung bình, các phương pháp đo lường biến động đến việc cung cấp bức tranh rõ ràng hơn về các mức hỗ trợ và kháng cự của giá.

Một nguyên lý phổ biến trong phân tích kỹ thuật trên thị trường tài chính là giá có thể “nói dối” về xu hướng thị trường nhưng động lượng thị trường luôn đưa ra sự thật cho các NĐT. Trong bài viết này, hãy cùng chứng khoán Vietcap tìm hiểu về chỉ báo Momentum, một chỉ báo thuộc nhóm đo lường động lượng. Và cách áp dụng chỉ báo Momentum vào giao dịch chứng khoán.

Chỉ báo Momentum là gì

Chỉ báo Momentum (MOM) hay còn gọi là chỉ báo “động lượng”, là xung lượng, động lực hay đà thị trường.

Thuật ngữ “động lượng” hướng đến vận tốc (hoặc tốc độ) của một xu hướng giá cụ thể trong giá cổ phiếu. Vì vậy, khi giá cổ phiếu giảm hoặc tăng, chỉ báo này sẽ tính toán động lượng hoặc tốc độ di chuyển của nó.

Nguồn gốc của khái niệm động lượng bắt nguồn từ cuối thế kỷ 20. Năm 1978, kỹ sư cơ khí người Mỹ John Welles Wilder Jr đã giới thiệu chiến lược chỉ báo xung lượng. Khái niệm này liên quan đến tăng tốc và giảm tốc, và cổ phiếu di chuyển theo một hướng nhất định, lên hoặc xuống. Chỉ báo xung lượng đo lường tốc độ mà cổ phiếu sẽ tuân theo một xu hướng giá nhất định.

Chỉ báo Momentum là một trong các chỉ báo kỹ thuật chứng khoán thường được sử dụng để đo lường tốc độ thay đổi giá của cổ phiếu, sẽ thể hiện đà tăng hay giảm của giá chứng khoán thông qua tốc độ hoặc tỷ lệ mà giá của cổ phiếu thay đổi. Từ đó, chỉ báo này cũng cho thấy sự biến đổi trong tâm lý thị trường, khi các chỉ báo này đạt đến các vùng cực đoan (quá mua, quả bán) sẽ là các tín hiệu cảnh báo xu hướng thị trường có thể đảo chiều. Ngoài ra, chỉ báo động lượng còn là một công cụ hữu ích để xác định các thay đổi về phân kỳ.

Đặc điểm của Chỉ báo Momentum

Chỉ báo Momentum bao gồm đường dao động màu xanh và đường tham chiếu có giá trị 0. Dựa trên giá trị của Momentum và khoảng cách đến đường tham chiếu, chúng ta có thể đánh giá sức mạnh xu hướng.

  • Đường tham chiếu có giá trị 0, là khu vực mà giá cổ phiếu hoặc chỉ số không có xu hướng hoặc có khả năng đi ngang (sideway).
  • Đường Momentum luôn dao động quanh đường tham chiếu, nếu càng xa đường tham chiếu chứng tỏ giá biến động càng mạnh.
  • Khoảng cách giữa đường Momentum và đường tham chiếu sẽ cho chúng ta biết giá đang di chuyển nhanh hay chậm. Nếu khoảng cách càng xa thì thị trường di chuyển càng nhanh và ngược lại trong trường hợp khoảng cách nhỏ.

Công thức tính Chỉ báo Momentum

Chỉ báo Momentum tương đối dễ tính toán. Mức giá đóng cửa của các phiên giao dịch chính là yếu tố chính giúp tính toán ra Momentum.

Công thức tính Momentum như sau:

Cách 1: Momentum = Price Close i – Price Close (i-n)

Cách 2: Momentum = (Close i/Close i-n) *100

Trong đó:

- Price Close i là giá đóng cửa của phiên giao dịch thứ i.

- Price Close i-n là giá đóng cửa của phiên giao dịch thứ i-n với n là số phiên giao dịch trước đó.

Khoảng thời gian “n” có thể là bất kỳ khoảng thời gian nào, chẳng hạn như 10 ngày (mặc định cho MOM) hoặc bất kỳ khoảng thời gian nào do NĐT xác định. Công thức được phát triển cho các thị trường chứng khoán có thời gian mở và đóng cửa (9 giờ sáng đến 3 giờ chiều)

Rõ ràng, việc xác định Momentum theo cách 1, chủ yếu dựa trên chênh lệch giá giữa các phiên giao dịch. Trong khi, cách tính 2 không những cho ta thấy tốc độ biến đổi, mà còn giúp NĐT nhìn thấy bản chất của một chỉ báo động lượng.

Ý nghĩa Chỉ báo Momentum

Chỉ báo Momentum là chỉ báo động lượng cổ điển nhất, mặc dù ngày nay đã có nhiều chỉ báo hiệu quả hơn và được nhiều NĐT ưa dùng hơn nhưng Chỉ báo Momentum vẫn là công cụ khá hiệu quả trong phân tích kỹ thuật. Và dưới đây chính là những ý nghĩa của chỉ báo Momentum trong việc phân tích, nhận định thị trường và tìm kiếm điểm mua-bán.

Đánh giá sức mạnh của xu hướng 

Đây là một trong những ý nghĩa quan trọng của chỉ báo động lượng Momentum. Dựa trên vị trí của đường Momentum và đường tham chiếu, chúng ta có thể đánh giá xu hướng đang có chiều hướng tăng/giảm mạnh hay yếu hay chuẩn bị di chuyển sideway.

  • Khi đường Momentum nằm trên đường tham chiếu 0, cho thấy giá của phiên giao dịch hiện tại cao hơn phiên (n) trước đó, giá đang nghiêng về phe mua, thị trường tăng giá. Nếu khoảng cách của đường Momentum càng xa đường tham chiếu thì đà tăng càng mạnh và biến động yếu nếu gần đường tham chiếu.
  • Khi đường Momentum nằm dưới đường tham chiếu 0, xu hướng giá đang diễn ra là giảm, giá của phiên hiện tại thấp hơn giá của phiên trước đó (phiên n). Đường Momentum càng nằm sâu bên dưới, cách xa đường tham chiếu thì đà giảm càng mạnh và sideway nếu đường Momentum gần đường tham chiếu.

Tín hiệu phân kỳ với đường giá 

Với các chỉ báo động lượng nói chung và chỉ báo Momentum nói riêng thì phân kỳ với đường giá chính là một tín hiệu vô cùng quan trọng để xác định điểm đảo chiều.

Sự phân kỳ của chỉ báo động lượng là tình huống xu hướng đường giá chính đang diễn ra theo một chiều và đường dao động đang hiển thị ngược lại. Đây là chìa khóa để các chỉ báo tiết lộ nơi có thể xảy ra sự đảo chiều giá.

Trong phân tích kỹ thuật, sự phân kỳ thường được coi là một trong những chỉ báo mạnh mẽ nhất về biến động giá. Có hai trường hợp phân kỳ:

  • Phân kỳ dương – Giá thị trường đang hiển thị các mức thấp thấp hơn liên tiếp, một xu hướng giảm, nhưng chỉ báo dao động đang hiển thị một xu hướng tăng.
  • Phân kỳ âm – Thị trường đang cho thấy các đỉnh cao hơn liên tiếp, một xu hướng tăng, nhưng chỉ báo dao động đang cho thấy một xu hướng giảm.

Xác định tín hiệu mua bán 

Không chỉ cung cấp thông tin đánh giá sức mạnh xu hướng, tìm kiếm tín hiệu mua bán tiềm năng mà chỉ báo Momentum còn giúp NĐT bảo toàn lợi nhuận.

  • Tín hiệu mua: Nếu đường dao động đi lên từ vùng âm và vượt lên trên đường 0, đây là tín hiệu mua.
  • Tín hiệu bán: Nếu đường dao động đi xuống từ vùng dương và đi xuống dưới đường 0, đây là tín hiệu bán.

Cách giao dịch chỉ báo Momentum

Việc sử dụng các bộ dao động động lượng nên bao gồm các chỉ báo kỹ thuật khác bao gồm Phân kỳ hội tụ trung bình động (MACD), Dải bollinger (BB), Chỉ số sức mạnh tương đối (RSI) và RSI ngẫu nhiên (StochRSI). Tất cả đều xác định tốc độ hoặc tốc độ thay đổi giá của chứng khoán.

Các chỉ báo này cung cấp thông tin chi tiết về các mức hỗ trợ và kháng cự mà chỉ báo Momentum còn thiếu. Trên biểu đồ giá chứng khoán, NĐT có thể kết hợp tất cả các chỉ báo trên cùng một lúc. Để phân tích kỹ thuật chi tiết, chúng ta nên hợp nhất các chỉ báo trên cùng một biểu đồ chứng khoán:

Vì đường dao động Chỉ báo Momentum không có ranh giới trên và dưới, nghĩa là không có giới hạn tăng hoặc giảm. Điều này làm cho việc giải thích tình trạng mua quá mức hoặc bán quá mức mang tính chủ quan. Vì vậy, không nên sử dụng một cách riêng lẻ, mà nên áp dụng Chỉ báo Momentum kết hợp với các chỉ báo bổ sung.

Các chỉ báo MOM, RSI, StochRSI, MACD và Bollinger Bands được kích hoạt trên biểu đồ ngày – mỗi chỉ báo đưa ra một kết quả duy nhất. Các chỉ báo này có thể cung cấp thêm bối cảnh về các điểm giới hạn trên và dưới mà chỉ báo Momentum còn thiếu.

  • RSI: Nếu đường chạm vào ngưỡng trên, giá đang đạt mức mua/kháng cự quá mức. Nếu đường này chạm ngưỡng dưới, nó sẽ chạm mức hỗ trợ/bán quá mức.
  • StochRSI: Tương tự như với RSI, nhưng chỉ báo dao động dễ bay hơi hơn và di chuyển nhanh hơn.
  • MACD: Nếu đường màu đỏ di chuyển trên đường màu xanh, đó là tín hiệu giảm giá. Nếu đường màu xanh di chuyển trên đường màu đỏ, đó là tín hiệu tăng giá.
  • Dải bollinger: Các dải màu xanh bao quanh các cây nến cho biết các mức hỗ trợ thấp hơn, nơi giá có khả năng bật lên và các mức kháng cự cao hơn, nơi giá khó có thể phân kỳ.

Chỉ báo Momentum hiện cho thấy đà giảm nhẹ và tiến đến sideway, có thể xác nhận điều này trên RSI và Dải bollinger vì giá chứng khoán chưa đạt đến mức hỗ trợ trên cả hai. Chỉ báo StochRSI đang hiển thị phân kỳ giảm giá và các đường chỉ báo MACD được tách ra cho thấy nó có thể đi theo cả hai hướng. Điều này cho chúng ta biết giá chứng khoán rất có thể sẽ giảm nhẹ trong thời gian ngắn.

Chỉ báo Momentum cho biết độ mạnh của xung lượng cho xu hướng hiện tại. Mặc dù chỉ báo có thể tạo ra các tín hiệu mua và bán, nhưng không nên dựa vào tín hiệu duy nhất từ chỉ báo Momentum, sự kết hợp càng nhiều công cụ phân tích kỹ thuật khác để loại bỏ rủi ro và tăng mức độ tin cậy của mỗi kết luận phân tích - Đây luôn là điều nhắc nhở mà Vietcap mong mọi bạn đọc đều chú ý để tránh sai lầm trong đầu tư. Hãy nhớ và theo dõi các bài viết tiếp theo tại thư viện chứng khoán Vietcap nhé.

Powered by Froala Editor