Đấu giá IPO là gì? Quy trình tham gia đấu giá IPO cho nhà đầu tư

ĐẤU GIÁ IPO LÀ GÌ?

Bán đấu giá cổ phần là hình thức bán cổ phần của doanh nghiệp cổ phần hóa công khai cho các đối tượng có sự cạnh tranh về giá[1].

IPO (Initial Public Offering): Phát hành công khai lần đầu hay Bán cổ phần lần đầu là việc các doanh nghiệp cổ phần hóa bán cổ phần theo các hình thức quy định để chuyển đổi thành công ty cổ phần[2].

Như vậy, Đấu giá IPO là hình thức bán cổ phần lần đầu của các doanh nghiệp cổ phần hóa công khai cho các đối tượng có sự cạnh tranh về giá.

QUY TRÌNH THAM GIA ĐẤU GIÁ IPO CHO NĐT

Đối tượng tham gia:

NĐT nước ngoài, NĐT trong nước là các tổ chức, cá nhân, bao gồm cả người lao động và người quản lý doanh nghiệp trong doanh nghiệp cổ phần hóa.

Tổ chức bán đấu giá cổ phần:

Việc bán đấu giá công khai ra công chúng thực hiện tại Sở GDCK. Trường hợp doanh nghiệp cổ phần hóa có khối lượng cổ phần bán ra có tổng mệnh giá dưới 10 tỷ đồng thì cơ quan đại diện chủ sở hữu có thể xem xét, quyết định tổ chức đấu giá tại CTCK hoặc trung tâm dịch vụ, doanh nghiệp đấu giá tài sản theo quy định của pháp luật về đấu giá tài sản;
Địa điểm tổ chức bán đấu giá được quy định trong Quy chế bán đấu giá cổ phần.

Chuẩn bị đấu giá:

Quyết định thành lập Hội đồng bán đấu giá cổ phần và ban hành Quy chế bán đấu giá cổ phần;
Tổ chức thực hiện CBTT về doanh nghiệp trước khi tổ chức đấu giá tối thiểu là 01 tháng.

Quy trình thực hiện đấu giá:

Bước 1. Đăng ký tham gia đấu giá và nộp tiền đặt cọc

Trong thời hạn quy định tại Quy chế bán đấu giá, các NĐT đăng ký và nộp tiền đặt cọc theo quy định sau:

NĐT có trách nhiệm nộp tiền đặt cọc bằng 10% giá trị cổ phần đặt mua tính theo giá khởi điểm vào tài khoản của Tổ chức thực hiện bán đấu giá tối thiểu năm (05) ngày làm việc trước ngày đấu giá;
Đối với NĐT nước ngoài: được đặt cọc, ký quỹ bằng ngoại tệ chuyển khoản khi tham gia đấu giá mua cổ phần, phần vốn của doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ theo quy định của PLVN về ngoại hối và hướng dẫn của NHNN;

Bước 2. Lập và nộp Phiếu tham dự đấu giá

NĐT được Tổ chức thực hiện bán đấu giá cung cấp Phiếu tham dự đấu giá.
Trong thời hạn quy định trong Quy chế bán đấu giá, các NĐT ghi các thông tin tại Phiếu tham dự đấu giá, bao gồm cả giá đặt mua (giá đấu) và gửi cho Tổ chức thực hiện bán đấu giá bằng cách: Bỏ phiếu trực tiếp hoặc bỏ phiếu qua đường bưu điện theo quy định tại Quy chế bán đấu giá cổ phần.

Bước 3: Thực hiện đấu giá

Việc xác định kết quả đấu giá được thực hiện theo nguyên tắc lựa chọn giá đặt mua từ cao xuống thấp cho đủ số lượng cổ phần chào bán nhưng không thấp hơn giá khởi điểm. Tại mức giá trúng đấu giá thấp nhất, trường hợp các NĐT (kể cả NĐT nước ngoài) cùng đặt mức giá bằng nhau, nhưng số cổ phần còn lại ít hơn tổng số cổ phần các NĐT này đăng ký mua tại mức giá trúng đấu giá thấp nhất thì số cổ phần của từng NĐT được mua xác định như sau:

Số cổ phần NĐT được mua = Số cổ phần còn lại chào bán x (Số cổ phần từng NĐT đăng ký mua / Tổng số cổ phần các NĐT đăng ký mua)

Trường hợp có quy định tỷ lệ tối đa số cổ phần NĐT nước ngoài được mua thì việc xác định kết quả đấu giá thực hiện theo nguyên tắc trên nhưng số cổ phần NĐT nước ngoài được mua không vượt quá tỷ lệ tối đa theo quy định của pháp luật.

Biên bản xác định kết quả đấu giá công khai được lập khi kết thúc cuộc đấu giá.

Bước 4. Thông báo kết quả đấu giá

Kết quả đấu giá cổ phần được công bố trong thời gian tối đa ba (03) ngày làm việc kể từ ngày lập Biên bản xác định kết quả đấu giá cổ phần.

Bước 5. Thanh toán tiền mua cổ phần

Trong thời hạn mười (10) ngày kể từ ngày công bố kết quả bán đấu giá cổ phần, các NĐT hoàn tất việc mua bán cổ phần và chuyển tiền mua cổ phần vào tài khoản của Tổ chức thực hiện bán đấu giá theo quy định tại Quy chế bán đấu giá.

Bước 6: Hoàn trả tiền cọc

Tiền đặt cọc được trừ vào tổng số tiền phải thanh toán mua cổ phần. Trường hợp số tiền đặt cọc lớn hơn số tiền phải thanh toán, NĐT được hoàn trả lại phần chênh lệch trong thời gian ba (03) ngày làm việc kể từ ngày kết thúc thời hạn các NĐT thanh toán tiền mua cổ phần.
Tiền đặt cọc, ký quỹ bằng ngoại tệ không được trừ vào tổng số tiền các NĐT nước ngoài phải thanh toán và sẽ được hoàn trả cho NĐT nước ngoài trong thời gian ba (03) ngày làm việc kể từ ngày NĐT nước ngoài hoàn tất việc nộp tiền mua số cổ phần trúng đấu giá.
Nếu quá thời hạn nộp tiền mà NĐT không nộp hoặc nộp không đủ so với số tiền phải thanh toán mua cổ phần thì không phải trả lại NĐT số tiền đặt cọc, ký quỹ tương ứng với số cổ phần không thanh toán. Tiền đặt cọc, ký quỹ bằng ngoại tệ không phải hoàn trả cho NĐT nước ngoài được quy đổi sang đồng Việt Nam theo tỷ giá mua vào của ngân hàng thương mại nơi Tổ chức thực hiện bán đấu giá.
Trong năm (05) ngày làm việc kể từ ngày công bố kết quả đấu giá, Tổ chức thực hiện bán đấu giá có trách nhiệm thanh toán hoàn trả tiền đặt cọc cho NĐT có tham gia đấu giá hợp lệ nhưng không được mua cổ phần. NĐT nước ngoài đặt cọc, ký quỹ bằng ngoại tệ được hoàn trả bằng ngoại tệ.

Lưu ý: NĐT không được nhận lại tiền đặt cọc nếu vi phạm Quy chế bán đấu giá, bao gồm: trả giá thấp hơn so với giá khởi điểm; từ bỏ quyền mua cổ phần đối với số cổ phần đã trúng đấu giá và các trường hợp vi phạm khác theo quy định tại Quy chế bán đấu giá.

Tham khảo:

[1] NĐ 126/2017/NĐ-CP

[2] Thông tư 32/2021/TT-BTC