Hướng dẫn chi tiết cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu - Lưu ý quan trọng khi tham gia đầu tư chứng khoán mà bạn không nên bỏ qua

Bạn đang muốn đầu tư sinh lời? Bạn là người mới muốn thử đầu tư với chứng khoán, nhưng không biết bắt đầu từ đâu. Đừng lo, cùng Vietcap tìm hiểu đầy đủ và chi tiết nhất cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu. Những điều cần thiết cho hành trang của một nhà đầu tư thông qua bài viết này nhé!

Cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu

Bước 1: Tìm hiểu cách chơi chứng khoán cho người mới

Trước hết, để có cái nhìn tổng quan nhất trước khi đầu tư bạn cần hiểu rõ:

Chứng khoán là gì?

Nói tóm gọn thì chứng khoán là hàng hóa của thị trường chứng khoán, là những tài sản tài chính mang lại thu nhập,người sở hữu có thể bán nó để thu tiền khi cần thiết

Theo luật CK quy định, Chứng khoán là bằng chứng xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với tài sản hoặc phần vốn có của tổ chức phát hành.

Các loại chứng khoán trên thị trường chứng khoán có thể kể đến như: Cổ phiếu, Trái phiếu, Chứng chỉ quỹ, CK phái sinh, CK có thể chuyển đổi. Lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán được đến từ 2 nguồn:

Chênh lệch giá: giữa giá mua và giá bán.

Lãi/Lỗ = (Giá bán – Giá mua) x Số lượng cổ phiếu – (Thuế + Phí giao dịch)

Hưởng cổ tức: Doanh nghiệp làm ăn có lãi sẽ chi trả cổ tức bằng tiền mặt, cổ phiếu hoặc quyền

Có 2 hình thức đầu tư chứng khoán phổ biến hiện nay và mỗi hình thức thể hiện một chiến lược riêng:

Đầu tư chủ động: Ở hình thức này, nhà đầu tư sẽ chủ động quản lý các giao dịch mua bán. Vấn đề này yêu cầu nhà đầu tư phải có kiến thức chuyên sâu về lĩnh vực tài chính, chủ động thời gian trong việc phân tích biến động của thị trường để dự đoán được xu hướng tăng hay giảm của chứng khoán. Từ đó nắm bắt được xu hướng bán ra để kiếm lợi nhuận
Đầu tư thụ động: Hình thức này đơn giản hơn, khi nhà đầu tư không trực tiếp tham gia vào quy trình giao dịch mua bán, mà có thể uỷ thác cho tổ chức khác. Nhà đầu tư sẽ góp vốn vào quỹ đầu tư chung và nhận lợi nhuận từ sự phân chia của tổ chức. Hình thức này phù hợp với những người muốn đầu tư dài hạn mà không cần theo dõi thị trường thường xuyên.

=> Xem chi tiết: Sự khác nhau giữa đầu tư chủ động và thụ động

Lợi nhuận từ việc đầu tư chứng khoán đến từ đâu?

Hiện nay, nhà đầu tư có thể tạo ra lợi nhuận từ chứng khoán theo ba cách:

Chênh lệch giá: Mua chứng khoán ở mức giá thấp và bán ra khi giá tăng để thu về lợi nhuận.
Nhận cổ tức: Doanh nghiệp chia sẻ lợi nhuận với cổ đông khi kinh doanh có lãi.
Nhận trái tức: Khoản lãi định kỳ mà doanh nghiệp hoặc tổ chức phát hành trái phiếu chi trả cho nhà đầu tư.

Bước 2: Tìm hiểu nơi mua chứng khoán và tạo tài khoản giao dịch

Để có thể thử nghiệm mua cổ phiếu đầu tiên cho bản thân, bạn cần có một tài khoản để thực hiện việc giao dịch đó. Mỗi công ty chứng khoán khác nhau sẽ có những quy định và mức phí khác nhau. Nhưng trước hết bạn cần phải:

1. Tìm hiểu thông tin về nơi mua chứng khoán

Tìm hiểu thông tin về nơi mua chứng khoán

Có 3 phương thức chính để có thể mua chứng khoán:

Mua trực tiếp từ công ty phát hành hoặc công ty quản lý quỹ
Hình thức này giúp nhà đầu tư tiết kiệm một số chi phí giao dịch. Tuy nhiên, nhược điểm là tính linh hoạt thấp và số lượng lựa chọn hạn chế so với các kênh mua khác.
Mua qua công ty môi giới trực tuyến
Các công ty như SSI, Mitrade, VPS,v.v cung cấp nền tảng giao dịch trực tuyến trên điện thoại và máy tính, giúp nhà đầu tư dễ dàng tiếp cận nhiều loại cổ phiếu từ nhiều doanh nghiệp khác nhau. Đây là cách mua phổ biến nhất do sự tiện lợi và đa dạng danh mục đầu tư. Trước khi giao dịch, nhà đầu tư nên so sánh biểu phí để chọn nền tảng có mức phí phù hợp.
Mua qua người môi giới chứng khoán
Những chuyên gia môi giới có thể cung cấp tư vấn chiến lược và hỗ trợ giao dịch, giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định chính xác hơn. Tuy nhiên, sử dụng dịch vụ này sẽ đi kèm với chi phí cao hơn so với các hình thức mua khác.

Sau khi chọn được công ty môi giới phù hợp, bạn cần làm theo hướng dẫn trên nền tảng của họ để tiếp tục:

2. Đăng ký tài khoản giao dịch chứng khoán trực tuyến

Đăng ký tài khoản giao dịch chứng khoán trực tuyến

Hồ sơ đăng ký bao gồm:

Căn cước công dân hoặc hộ chiếu để xác minh danh tính.
Tài khoản ngân hàng liên kết để thực hiện giao dịch nạp và rút tiền.
Email cá nhân để nhận thông tin và quản lý tài khoản.

Hiện nay, nhiều ngân hàng lớn cũng cung cấp nền tảng môi giới chứng khoán, giúp việc chuyển khoản khi mua bán trở nên thuận tiện hơn. Hoặc có thể đơn giản bằng việc mở Ekyc - Chỉ mất 3 phút bạn đã có thể có cho mình tài khoản chứng khoán và có thể giao dịch ngay lập tức.

Bước 3: Thực chiến - Chọn sản phẩm chứng khoán

Chọn sản phẩm chứng khoán

Hầu hết các nhà đầu tư đề sẽ hỏi câu hỏi: “Bây giờ nên mua cổ phiếu nào được”Để trả lời được câu hỏi đó, bạn cần tìm hiểu 2 vấn đề chính:

Tìm kiếm thông tin cổ phiếu ở đâu?

Nếu bạn cần cập nhật tin tức cổ phiếu, thị trường tài chính bạn có thể tham khảo các trang báo online như: CafeF, Vietstock, NHD, Vnexpress,v.v Hầu hết các công ty chứng khoán đều hỗ trợ cho nhà đầu tư xem các báo cáo tài chính của doanh nghiệp.

Tuy nhiên cá nhân tôi thường tham khảo các báo cáo tài chính của Vietcap (Công ty cổ phần chứng khoán Bản Việt) - một trong những công ty mạnh về Phân tích và báo cáo nhất trên thị trường

Tạo danh mục nhiều cổ phiếu và theo dõi các chỉ số tài chính quan trọng

Đây là ví dụ về 1 danh mục gồm các cổ phiếu ngành dầu khi được Vietcap đưa ra với các chỉ số quan trọng như: Vốn hóa, KLGD 30 ngày, EPS, ROE, ROA,v.v Bạn cũng có thể xem được các chỉ số cơ bản và biến động giá của doanh nghiệp hoặc ngành quan tâm.

Chọn lọc cổ phiếu

Việc xây dựng một phương pháp chọn lọc cổ phiếu tốt là một trong những điều quan trọng nhất mà để đạt được sự thành công và lợi nhuận trên thị trường. Thông thường sẽ có 2 trường phái đầu tư: Phân tích cơ bản và Phân tích kỹ thuật.

Phương pháp Canslim:

Đây là phương pháp khá đơn giản và toàn diện khi kết hợp cả phân tích kỹ thuật và các chỉ số phân tích cơ bản. Canslim là một phương pháp giao dịch được sáng tạo bởi nhà đầu tư nổi tiếng William O’neil nhằm tìm ra những cổ phiếu tăng trưởng, có tiềm năng tăng giá cao. Phương pháp sử dụng 7 tiêu chí để chọn cổ phiếu, mỗi tiêu chí ứng với 1 trong các chữ cái C-A-N-S-L-I-M

C: Current Quarterly Earning
A: Annual Earning
N: New
S: Supply and Demand
L: Leading or Laggard
I: Institutional sponsorship
M: Market Direction

Phương pháp 4M:

4M là phương pháp lấy ý tưởng từ trường phái đầu tư giá trị của Warren Buffett. 4M gồm:

Meaning
Moat
Management
Margin of safety

Bước 4: Phân tích và định giá cổ phiếu

Nếu bạn coi chứng khoán là một kênh đầu tư kiếm tiền lâu dài cho mình thì bạn cần học cách phân tích và định giá một cổ phiếu. Định giá cổ phiếu rất quan trọng, mỗi ngành mỗi lĩnh vực khác nhau sẽ có những cách định giá khác nhau.

Tuy nhiên nếu chưa biết cách xác định giá trị của cổ phiếu, thì việc bạn mua/bán nó không được gọi là đầu tư. Mà đó thực sự là đánh bạc. Warren Buffett có 1 câu nói nổi tiếng: “Điều số 1 quan trọng nhất là không để mất tiền. Điều số 2 là không quên điều số 1”.

Đầu tư vào cổ phiếu đòi hỏi kiến thức tài chính vững vàng, vì vậy người mới nên bắt đầu với trái phiếu hoặc quỹ mở để từng bước làm quen và tích lũy kinh nghiệm trước khi chuyển sang cổ phiếu.

Ngay cả những nhà đầu tư giàu kinh nghiệm cũng có thể mắc sai lầm và chịu thua lỗ. Để hạn chế rủi ro, hãy tham khảo một số kinh nghiệm hữu ích dành cho người mới ở phần dưới nhé!

3 kinh nghiệm đầu tư chứng khoán cho người mới hiệu quả

Kinh nghiệm đầu tư cho người mới hiệu quả

Hiểu được 3 kinh nghiệm này sẽ có thể giúp bạn đầu tư chứng khoán an toàn và đem lại hiệu quả:

Phân bổ vốn vào nhiều loại tài sản khác nhau để giảm thiểu rủi ro

Không nên chỉ tập trung vào việc lựa chọn cổ phiếu của một doanh nghiệp cụ thể. Đối với người mới tìm hiểu về chứng khoán, nên bắt đầu bằng cách đa dạng hóa danh mục đầu tư thông qua quỹ mở. Bên cạnh đó, trái phiếu cũng là một lựa chọn an toàn giúp bạn làm quen với cách giao dịch trên thị trường chứng khoán

Kiên định với một mục tiêu đầu tư

Khi đã mua được sản phẩm chứng khoán ưng ý, nên có mục tiêu cụ thể để ví dụ như:

Khi đặt ra mục tiêu sinh lời là 10%, nếu giá cổ phiếu tăng được 10% thì bạn nên bán và nhận lợi nhuận 10%
Mức cắt lỗ tối đa là 5%, thì khi giá cổ phiếu giảm đến mức đó, bạn nên bán ra để giảm thiểu rủi ro lỗ nặng hơn

Khi đã có mục tiêu rõ ràng, bạn nên bám sát và tuân theo mục tiêu đó, đừng quá tham lam vì đầu tư cổ phiếu là một câu chuyện lâu dài. Điều này sẽ có thể giúp bạn có thể có vốn để tiếp tục đầu tư vào những cơ hội tốt hơn

Không nên cập nhật tin tức chứng khoán quá thường xuyên

Việc làm này cho bạn cảm giác có quá nhiều thông tin được đưa đến, với mỗi biến động nhỏ sẽ làm bạn hoang mang lo lắng, và mất tập trung vào mục tiêu cụ thể. Chỉ nên cập nhật thông tin mới định kỳ, tránh bị tác động bởi số đông, bạn bè.

Khi trở thành một nhà đầu tư chuyên nghiệp và thành công, ai ai cũng đã trải qua nhiều trải nghiệm. Vì thế những lưu ý quan trọng dưới đây cũng giúp ích bạn phần nào đấy!

Nhà đầu tư mới cần chuẩn bị những gì trước khi đầu tư chứng khoán?

Cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu - Với việc xem chứng khoán là một khái niệm lạ lẫm, thì sau đâu là những việc một nhà đầu tư mới cần chuẩn bị để tránh rủi ro:

Thực hiện quản lý tài chính cá nhân

Đảm bảo rằng khi bắt tay vào quá trình đầu tư rủi ro là điều không tránh khỏi. Khi trải nghiệm được các bài học rủi ro, nhà đầu tư mới thực sự hiểu và nắm bắt được chiến lược giúp sinh lời. Vì thế, khi đầu tư chứng khoán, hãy đảm bảo có đủ số tiền bù đắp vào rủi ro không may, để tránh làm ngách mạch dòng tiền và dẫn đến túng thiếu.

Hãy nên dự trù được một số tiền đủ cho chi tiêu và sinh hoạt trong vòng 3 - 6 tháng. Khoản tiền này sẽ có tác dụng khá lớn để giúp bạn đề phòng các rủi ro không đáng có

Ngoài ra, bạn cũng nên có một nguồn tiền không cần sử dụng đến trong vòng 1 - 2 năm. Số tiền này sẽ là số tiền mà bạn có thể dùng để đầu tư vào chứng khoán

Ví dụ về phân bổ chi phí hàng tháng, theo mức độ ưu tiên:

Chi phí sinh hoạt và nhu cầu cuộc sống trước mắt
Số tiền dự phòng từ 3 – 6 tháng
10% cho tích lũy lâu dài (bảo hiểm hoặc tiết kiệm)
10% cho đầu tư (chứng khoán, vàng,v.v)

Kiến thức cơ bản về sản phẩm chứng khoán

Sau đây là những kiến thức cơ bản nhưng không kém phần quan trọng cho người mới bắt đầu đầu tư chứng khoán

Đọc hiểu màu sắc trong bảng giá đầu tư chứng khoán cho người mới bắt đầu

Các màu sắc này để thể hiện ý nghĩa sau:

Màu vàng: giá tham chiếu (giá đóng cửa của ngày giao dịch gần nhất trước đó)
Màu xanh lam: giá khớp lệnh đang cao hơn giá tham chiếu
Màu đỏ: giá khớp lệnh đang thấp hơn giá tham chiếu
Màu tím: giá trần
Màu xanh lá cây: giá sàn

=> Khi giá đang lên so với hôm trước, bạn sẽ thấy màu xanh lam và màu tím.

=> Khi giá đang xuống so với hôm trước, bạn sẽ thấy màu đỏ và xanh lá cây.

Các khái niệm cơ bản về chứng khoán

Chứng khoán:Theo khoản 1, điều 4 của Luật Chứng khoán số 54/2019/QH14, chứng khoán được xem là một loại tài sản, bao gồm cổ phiếu, trái phiếu, chứng chỉ quỹ, hợp đồng tương lai và một số loại chứng khoán khác.
Cổ phiếu: Là giấy tờ xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với một phần vốn điều lệ của doanh nghiệp phát hành.
Cổ phần: Là đơn vị nhỏ nhất của vốn điều lệ công ty cổ phần, được chia thành các phần bằng nhau.
Trái phiếu: Là chứng nhận cho thấy người sở hữu có quyền lợi đối với một khoản nợ mà tổ chức phát hành cam kết thanh toán.
Chứng chỉ quỹ: Là giấy tờ xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với số vốn góp vào quỹ đầu tư đại chúng.
Hợp đồng tương lai: Là thỏa thuận mua hoặc bán một tài sản hoặc chứng khoán tại thời điểm xác định trong tương lai với mức giá được chốt trước.
Chứng khoán phái sinh: Là loại chứng khoán được tổ chức lưu ký phát hành, xác nhận quyền sở hữu của nhà đầu tư đối với các tài sản như cổ phiếu, trái phiếu, chứng quyền hoặc quyền mua cổ phần đã đăng ký lưu ký.
Phiên giao dịch: Là khoảng thời gian diễn ra hoạt động mua bán chứng khoán trên các sàn giao dịch theo quy định của thị trường.
Bảng giá chứng khoán: Là công cụ hiển thị các thông tin liên quan đến giá cổ phiếu và giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam.
Chỉ số VN-Index: Phản ánh biến động giá của các cổ phiếu đang được niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HSX).
Chỉ số VN30: Đại diện cho nhóm 30 cổ phiếu có giá trị vốn hóa và thanh khoản cao nhất trên sàn HSX.
Chỉ số HNX-Index: Biểu thị sự biến động của các cổ phiếu niêm yết trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX).

=>> Xem thêm: Ý nghĩa của các chỉ số trên bảng giá chứng khoán

Một vài thuật ngữ chuyên sâu

Bên cạnh những thuật ngữ cơ bản, nhà đầu tư mới cũng nên tìm hiểu thêm về các thuật ngữ chuyên sâu sau:

Lệnh giao dịch: Là yêu cầu mua hoặc bán một số lượng chứng khoán nhất định với mức giá đã được thiết lập trước.
Giá khớp lệnh: Là mức giá được xác định khi lệnh mua và lệnh bán gặp nhau trên thị trường.
Giá tham chiếu: Là mức giá đóng cửa của một cổ phiếu trong phiên giao dịch trước đó, được dùng làm cơ sở xác định biên độ dao động giá trong phiên tiếp theo.
Giá sàn: Là mức giá thấp nhất mà một cổ phiếu có thể giảm xuống trong một phiên giao dịch theo quy định của sàn chứng khoán.
Giá trần: Là mức giá cao nhất mà một cổ phiếu có thể tăng lên trong một phiên giao dịch theo giới hạn biên độ dao động giá.
Khối lượng nước ngoài: Là tổng số chứng khoán mà nhà đầu tư nước ngoài thực hiện giao dịch trong một phiên.

Giải đáp một số câu hỏi thường gặp cho mới bắt đầu tìm hiểu về chứng khoán

Giải đáp một số câu hỏi thường gặp

1. Chứng khoán có phải là cách kiếm tiền nhanh không?
Không hẳn. Mặc dù có những nhà đầu tư kiếm lời nhanh từ giao dịch ngắn hạn, nhưng phần lớn thành công trong chứng khoán đến từ đầu tư dài hạn và chiến lược hợp lý. Thị trường có rủi ro, và không ai có thể đảm bảo lợi nhuận nhanh chóng.

2. Người mới đầu tư nên chọn cổ phiếu nào để ít rủi ro?
Người mới nên ưu tiên cổ phiếu của các công ty lớn, có nền tảng tài chính vững chắc và lịch sử phát triển ổn định. Một số ngành ít biến động như hàng tiêu dùng, dược phẩm, hoặc điện nước cũng là lựa chọn an toàn.

3. Mở tài khoản chứng khoán cần bao nhiêu tiền?
Hiện nay, hầu hết các công ty chứng khoán không yêu cầu số tiền tối thiểu để mở tài khoản. Bạn có thể bắt đầu với số vốn nhỏ, thậm chí chỉ từ vài trăm nghìn đồng.

4. Có nên đầu tư chứng khoán nếu không có nhiều thời gian theo dõi thị trường?
Có thể, nhưng bạn nên chọn hình thức đầu tư dài hạn vào các cổ phiếu tiềm năng hoặc quỹ ETF thay vì giao dịch ngắn hạn. Ngoài ra, bạn có thể sử dụng dịch vụ tư vấn hoặc quản lý danh mục đầu tư để giảm bớt thời gian theo dõi.

5. Chơi chứng khoán khác gì với đầu tư dài hạn?
"Chơi" chứng khoán thường mang tính chất đầu cơ, mua bán ngắn hạn dựa trên biến động giá. Ngược lại, đầu tư dài hạn dựa trên phân tích doanh nghiệp, nắm giữ cổ phiếu trong thời gian dài để sinh lợi nhuận bền vững.

6. Những sai lầm phổ biến nhất mà nhà đầu tư mới hay mắc phải là gì?

Không tìm hiểu kỹ trước khi mua cổ phiếu
Đầu tư theo tin đồn, phong trào
Không có kế hoạch quản lý rủi ro
Hoảng loạn bán tháo khi thị trường giảm
Không đa dạng hóa danh mục đầu tư

7. Đầu tư chứng khoán có rủi ro như cờ bạc không?
Không, nếu bạn đầu tư dựa trên phân tích và chiến lược rõ ràng. Chứng khoán có rủi ro nhưng cũng có cơ sở dữ liệu để đánh giá, trong khi cờ bạc dựa nhiều vào may rủi

=>> Bài viết liên quan: Chu kỳ chứng khoán là gì? Các giai đoạn chu kỳ thị trường chứng khoán

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã phần nào hiểu được cách chơi chứng khoán cho người mới bắt đầu. Như bạn đã đọc, đầu tư chứng khoán không chỉ là cơ hội sinh lời hấp dẫn mà còn là một hành trình cần sự kiên nhẫn, kiến thức và chiến lược đúng đắn. Dù bạn là người mới hay đã có kinh nghiệm, việc tìm hiểu kỹ lưỡng và quản lý rủi ro sẽ giúp bạn đầu tư hiệu quả hơn. Hãy bắt đầu với những bước cơ bản, lựa chọn cổ phiếu phù hợp và xây dựng kế hoạch dài hạn để đạt được mục tiêu tài chính của mình. Vietcap sẽ luôn đồng hành cùng bạn trên con đường đầu tư!

Vietcap là một trong những công ty dịch vụ tài chính hàng đầu Việt Nam, giúp khách hàng đầu tư và phát triển thịnh vượng. Chúng tôi chuyên tư vấn, cung cấp các giải pháp tài chính cho khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức.

Những đặc quyền vô cùng hấp dẫn và thú vị chỉ dành riêng cho khách hàng khách cá nhân khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại Vietcap:

- Miễn phí tư vấn từ các tư vấn viên chuyên nghiệp và tận tâm

- Miễn phí trải nghiệm trên những nền tảng ổn định của Vietcap

- Nhận các báo cáo phân tích chuyên sâu theo danh mục đầu tư

MỞ TÀI KHOẢN NGAY hôm nay và bắt đầu hành trình đầu tư của bạn.