Đến tìm những “bờ vui”
Vừa bỏ đường vào ly cà phê mới rót, cô K.J đến từ Hongkong vừa hỏi tổng giám đốc một công ty bất động sản về dự án của công ty ở Thủ Thiêm, quận 2. Vị tổng giám đốc hào hứng giới thiệu cho cô những dự án đầy tiềm năng của mình và sự ấm lên của thị trường bất động sản Việt Nam.
Khung cảnh này diễn ra vào giờ giải lao bên trong tòa nhà Time Square, tại phố đi bộ Nguyễn Huệ, TPHCM, trong khuôn khổ sự kiện Vietnam Access Day 2016 do Công ty Chứng khoán Bản Việt tổ chức. Sự kiện này đã thành nơi gặp gỡ hàng năm của giới đầu tư quốc tế và các doanh nghiệp.
Đây chỉ là một bức tranh nhỏ trong hai ngày 15-16 tháng 3 tại tòa nhà trên. Bức tranh lớn hơn là nơi nhiều diễn giả trình bày các chủ đề nóng về kinh tế vĩ mô của Việt Nam bên cạnh những bức tranh rất đặc thù là nơi doanh nghiệp trình bày về hoạt động kinh doanh của mình cho những nhà đầu tư nước ngoài.
Cô K.J cho biết Philippines và Việt Nam là hai thị trường đang có những bước chuyển mình. Sự tăng điểm của chứng khoán Việt Nam từ đầu năm đến nay rất đáng quan tâm.
Cùng ý nghĩ đó, đã có khoảng 330 nhà đầu tư trong đó 40% là nhà đầu tư nước ngoài, đa phần đại diện cho các tổ chức đã có mặt tại Vietnam Access Day năm nay. Theo ông Ngô Hoàng Long, Trưởng phòng cao cấp phòng nghiên cứu và phân tích của Công ty chứng khoán Bản Việt, số nhà đầu tư tham dự đã tăng lên khoảng 43% so với năm ngoái.
Bên lề hội thảo, ông Vũ Quang Thịnh, Giám đốc điều hành Công ty Quản lý quỹ Vietnam Holding, quỹ đầu tư đến từ Thụy Sỹ cho biết năm nay có cả những nhà đầu tư đến từ Mỹ, Nam Phi xa xôi, họ hỏi ông về kinh tế Việt Nam và triển vọng sắp tới, họ quan tâm nhiều đến nỗ lực của Việt Nam trong tiến trình hội nhập TPP.


Bến đỗ nhiều hấp lực
Với nhà đầu tư nước ngoài, khi có niềm tin vào sự tăng trưởng của cổ phiếu, họ sẽ giải ngân, song sự tăng trưởng này cũng sẽ phụ thuộc nhiều yếu tố, trong đó có tình hình kinh tế vĩ mô. Vì vậy những thông tin từ ông Aaron Batten, chuyên gia kinh tế, phụ trách Việt Nam của Ngân hàng châu Á (ADB) được rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài quan tâm. Ông Batten nhấn mạnh đến những chuyển mình tích cực từ năm 2015 như GDP tiếp tục tăng trưởng, lạm phát giảm, tỷ giá được điều hành một cách linh hoạt hơn, Việt Nam chính thức là thành viên TPP (Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương)... Ông cho rằng nhìn chung kinh tế Việt Nam đã đi qua vùng tối và có nhiều cơ hội để tăng trưởng trong tương lai.
Trong khi đó, ông Long cho biết năm nay rất nhiều nhà đầu tư nước ngoài hỏi về các lĩnh vực như vận tải và ngành năng lượng. Họ cho rằng đây là hai lĩnh vực có tiềm năng phát triển tốt, bên cạnh đó, như các năm trước hàng tiêu dùng, bất động sản và ngân hàng cũng thu hút được sự quan tâm của giới đầu tư.
Chính vì vậy hội thảo cũng có thêm một bàn tròn nói về ngân hàng, chủ đề chính năm nay là Basel II, bước tiếp theo trong tiến trình tái cơ cấu ngành ngân hàng, khi đạt được chuẩn này, các ngân hàng sẽ có tình hình tài chính lành mạnh và quy mô vốn tương đối. Đại diện các ngân hàng có mặt (vốn nằm trong 10 ngân hàng thí điểm thực hiện chuẩn này) cho biết sẽ tăng vốn và xem xét lại các chỉ tiêu tài chính để phù hợp với tiêu chuẩn của Basel 2.
“Bờ vui” còn đến từ chính 30 doanh nghiệp tham gia sự kiện. Ở các phòng riêng, nhà đầu tư đã trực tiếp gặp lãnh đạo từng doanh nghiệp, nghe họ kể về chuyện kinh doanh của mình. Như Vietjet Air ngoài phần trình bày, còn làm riêng một video giới thiệu những thành quả và hoạt động trong các năm qua với các với nhà đầu tư ở Vietnam Access Day.
Ông Thịnh nhận định có rất nhiều điểm mới, những sự đột phá của doanh nghiệp trong từng ngành được nói đến ở đây, trong khi nếu chỉ đọc báo hay xem thông tin trên web thì chưa đủ để quyết định đầu tư.
Có mặt tại hội thảo, bà Vũ Thị Thuận, Chủ tịch Công ty dược Traphaco cho biết bà tham dự sự kiện này hằng năm, và cố gắng đem những thông tin đặc sắc nhất đến với nhà đầu tư nước ngoài. Bà cho biết Traphaco đang cố gắng đẩy mạnh lĩnh vực đông dược, vốn là lợi thế, vì công ty làm chủ vùng nguyên liệu và kiểm soát chất lượng từ đầu vào đến đầu ra của sản phẩm thuốc, thực phẩm chức năng, trong bối cảnh trên thị trường, nhiều loại thuốc đông y không rõ nguồn gốc đang tồn tại.


..Và những băn khoăn
Hiện thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn còn những vấn đề khiến nhà đầu tư nước ngoài cân nhắc.
Như với kinh tế vĩ mô, mặc dù đánh giá đã có nhiều chuyển biến khả quan, nhưng ông Batten cũng cho rằng vẫn còn 5 rủi ro đối với nền kinh tế trong thời gian tới mà Việt Nam cần quan tâm, đó là khả năng bị ảnh hưởng từ bất ổn của kinh tế toàn cầu vẫn chưa kết thúc, trong khi Việt Nam là nước xuất khẩu hàng hóa. Việc phụ thuộc vào thương mại với Trung Quốc cũng là rủi ro, khi kinh tế nước này có dấu hiệu sa sút, thứ đến là dự trữ ngoại hối suy giảm sau khi NHNN xử lý vấn đề tỷ giá trong 2015. Hai vấn đề nữa là nợ xấu vẫn chưa được giải quyết triệt để, và khu vực doanh nghiệp nhà nước vẫn chậm cải cách.
Nhiều nhà đầu tư khá băn khoăn khi tỷ lệ vốn nhà đầu tư nước ngoài tại nhiều doanh nghiệp vẫn bị khống chế, và nhiều doanh nghiệp có mặt ở Vietnam Access Day dù rất tiềm năng, nhưng hạn mức đã hết. Có muốn, quỹ đầu tư cũng khó giải ngân được như cổ phiếu của Thế Giới Di Động, như FPT, ACB, VNM. Và còn rất nhiều doanh nghiệp ngành dược, vốn rất mạnh ở Việt Nam nhưng thanh khoản cổ phiếu rất thấp nên nhà đầu tư cũng ngần ngại lựa chọn.
Trong khi, như ông Long nói thì nhiều nhà đầu tư quan tâm đến ngành vận tải của Việt Nam, vốn rất phát triển vì doanh nghiệp lớn của nước ngoài đang đầu tư rất nhiều. Tuy vậy, trên sàn không có nhiều công ty trong lĩnh vực này nên cũng hạn chế sự lựa chọn cho nhà đầu tư. Tương tự là ngành hàng tiêu dùng nhanh (FMCG) cũng được quan tâm nhiều nhưng hiện tại trên sàn có rất ít cổ phiếu tập trung vào ngành này.
Ngoài ra, thủ tục tạo tài khoản và yêu cầu chuyển vốn vào tài khoản trước khi mua, có khi phải mất 2 tháng mới có thể bắt đầu giao dịch đã khiến nhà đầu tư nước ngoài ngần ngại.
Cũng theo ông Long, việc kết nối là việc cần làm của Vietnam Access Day, và thực sự đã làm thành công trong nhiều năm qua. Những yếu tố hỗ trợ từ cơ quan chức năng và những thay đổi về chính sách, cơ chế trong những năm vừa qua, đã giúp nhà đầu tư dễ tiếp cận thị trường hơn. Tuy nhiên, do sự chậm trễ trong việc đưa ra hướng dẫn chi tiết để áp dụng những thay đổi này nên việc đổi mới cơ chế mất nhiều thời gian hơn mong đợi.
“Bến đỗ Việt Nam chỉ trở nên hấp dẫn thật sự, nếu những vấn đề còn tồn tại được giải quyết nhanh hơn. Và việc này thực sự cần thiết trong bối cảnh quỹ đầu tư nước ngoài ngày càng có thêm nhiều lựa chọn, nhất là trong giai đoạn kinh tế hội nhập như hiện nay”, ông Thịnh nói.