Bên cạnh kỳ lãi suất danh nghĩa, lãi suất thực cũng là một trong những yếu tố hàng đầu được các nhà đầu tư đặc biệt quan tâm. Vậy lãi suất thực là gì? Nó khác gì với lãi suất danh nghĩa? Những yếu tố tác động lên lãi suất thực? Cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé.

Kiến thức cơ bản về lãi suất thực

Thế nào là lãi suất thực?

Lãi suất thực hay còn được gọi là lãi suất hiệu quả, dùng để chỉ khoản lãi suất mà qua quá trình kinh doanh, đầu tư bạn thật sự nhận được hoặc phải thanh toán cho một khoản vay nào đó sau khi đã tính toán cả những tác động của lãi suất ghép.

Trên thực tế, thị trường rất dễ xuất hiện tình trạng lạm phát và nó có tác động nhất định đến nền kinh tế gây ảnh hưởng trực tiếp tới tình hình hoạt động kinh doanh và mức lãi suất hiện hành. Mức lãi suất thực lúc này chính là lấy lãi suất danh nghĩa trừ đi phần trăm tỷ lệ lạm phát.

Công thức tính lãi suất thực

Tỷ lệ lạm phát kỳ vọng của mỗi nhà đầu tư là khác nhau. Ví dụ như, trường hợp nhà đầu tư A nhận 7% lãi của năm tới. Mức lạm phát hiện được dự đoán khoảng là 3%. Như vậy, nhà đầu tư A sẽ kỳ vọng có thể nhận được mức lãi thực là 4%. Lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực tế có mối liên hệ nhất định với nhau thông qua tỷ lệ lạm phát

Công thức:

từ: (1 + r)(1 + i) = (1 + R).

=> r = [ (1 + R)/(1 + i) ] -1

Trong đó:

  • r: là lãi suất thực.
  • i: là tỷ lệ lạm phát.
  • R: là lãi suất danh nghĩa..

(hay Lãi suất thực = Lãi suất danh nghĩa – Tỷ lệ lạm phát dự kiến)

Phân biệt lãi suất danh nghĩa và lãi suất thực

Mối quan hệ thị trường chứng khoán và lãi suất tiền gửi

Để phân biệt được hai loại lãi suất này. Nhà đầu tư có thể xem xét dưới các góc độ như:

Về bản chất

  • Lãi suất danh nghĩa: là loại lãi suất biểu thị cho sự gia tăng của tiền. Tuy nhiên, số tiền này lại chỉ được tính theo giá trị trên mặt lý thuyết vì chưa tính đến những tác động của yếu tố lạm phát, hay mức lãi kép hoặc là sự thay đổi từ sức mua của loại tiền đó.
  • Trong khi đó lãi suất thực lại là loại lãi suất thực nhận được sau khi đã tính đến những tác động từ lãi suất kép hoặc đã trừ đi tỷ lệ lạm phát.

Về cách tính

  • Lãi suất danh nghĩa chính là loại lãi suất được ghi rõ trên giấy tờ của tổ chức tài chính. Ví dụ khi bạn đi vay tín chấp lãi suất sẽ là 13% / năm đồng nghĩa lãi suất danh nghĩa lúc này cũng ở mức 13%.
  • Trái lại, lãi suất thực là lãi suất sau khi dùng lãi suất danh nghĩa trừ đi tỷ lệ lạm phát.

Thực tế, tỷ lệ lạm phát thực cũng có thể khác với tỷ lệ lạm phát dự kiến mà chúng ta không thể lường trước được. Còn lãi suất danh nghĩa lại có thể biết trước được một cách chắc chắn vì nó luôn được công bố. Vì vậy, có thể nhận thấy sự khác biệt dễ nhận diện nhất giữa lãi suất thực và lãi suất danh nghĩa nằm ở tỷ lệ lạm phát.

Xem lại:

Một số yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất thực

- Tác động do cung cầu vốn vay: Là tổng lượng tiền tệ do hệ thống các ngân hàng cung cấp ra bên ngoài thị trường để thực hiện giao dịch. Bất kỳ sự thay đổi nào về cung - cầu trên thị trường cũng đều có tác động nhất định đến lãi suất thực. Tuy nhiên, mức biến động này cũng phụ thuộc phần nào đó vào chính phủ nói chung và từ Ngân hàng Nhà Nước nói riêng.

- Tỷ lệ lạm phát: Khi lạm phát đang có xu hướng tăng, đa phần mọi người sẽ dùng tiền mua hàng hóa để dự trữ hoặc cũng có thể chuyển đổi thành các dạng tài sản khác như ngoại tệ hay vàng,... Từ đó, làm giảm nguồn cung tiền cho quỹ tín dụng cho vay và ngày càng gây áp lực lên mức lãi suất.

- Các chính sách của nhà nước: Nhằm đáp ứng các mục tiêu về phát triển kinh tế, nhà nước sẽ ban hành nhiều chính sách như các chính sách về tài chính, chính sách tiền tệ hay cả chính sách thu nhập. Mọi chính sách này đều có những ảnh hưởng nhất định đến lãi suất cân bằng.

- Bội chi ngân sách Nhà nước: Khi xảy ra bội chi ngân sách, chính phủ buộc phải phát hành trái phiếu để bù lấp khoản thâm hụt đó. Khi lượng cung trái phiếu ngày càng tăng sẽ làm cho giá trái phiếu giảm từ đó dẫn đến lãi suất tăng.

Vai trò & ý nghĩa của lãi suất thực

Sự thay đổi của lãi suất thực sẽ gây tác động trực tiếp đến cuộc sống hằng ngày của mỗi người Nếu lãi suất thực cho vay ở mức thấp, mọi người thường sẽ có xu hướng tiêu dùng nhiều hơn, và ngược lại. Đối với người đang có nhu cầu cần sử dụng vốn vay, thì họ có thể vay được nhiều tiền hơn khi lãi suất thấp và một khi lãi suất thực tăng họ sẽ phải tiến hành cân đối khoản vay sao cho phù hợp.

Ngoài ra, lãi suất thực cũng có những ảnh hưởng phần nào đến thị trường chứng khoán. Khi lãi suất thực vay vốn của các công ty chênh lệch lớn so với lãi suất danh nghĩa, dẫn đến chi phí nợ tăng cao vượt tầm kiểm soát, làm cho kế hoạch lợi nhuận mục tiêu trong tương lai giảm sút. Kết quả, giá cổ phiếu của công ty đó sẽ sụt giảm theo (trường hợp các yếu tố khác không thay đổi).

Chi phí cơ hội trong đầu tư chứng khoán

Tham khảo: Chi phí cơ hội trong đầu tư chứng khoán

Hy vọng rằng, những thông tin trong bài viết mà chúng tôi cung cấp đã giúp bạn giải đáp thắc mắc về lãi suất thực là gì. Việc hiểu rõ lãi suất thực sẽ giúp cá nhân, doanh nghiệp  bạn xác định được những phương pháp đầu tư tài chính hiệu quả và hợp lý.

Powered by Froala Editor