Force Sell là gì? Cách phòng tránh Force Sell trong đầu tư chứng khoán

Giao dịch ký quỹ hay còn lại là Margin trong chứng khoán là 1 trong những công cụ được nhiều nhà đầu tư sử dụng như một phương pháp đòn bẩy nhằm tăng vốn và khả năng sinh lời. Tuy nhiên, nó cũng tiềm ẩn những rủi ro mà trong đó chúng ta cần kể đến đó là Force Sell. Bài viết dưới đây sẽ giúp NĐT tìm hiểu về khái niệm Force Sell là gì, cách hoạt động và đầu tư như thế nào để tránh bị Force Sell khi sử dụng Margin trong chứng khoán.

Force sell là gì?

Force Sell được hiểu là thanh lý bắt buộc – Là trạng thái khi tài khoản giao dịch chứng khoán của nhà đầu tư vi phạm, chạm mức tỷ lệ ký quỹ tối thiểu. Lúc này công ty chứng khoán sẽ thực hiện thanh lý bắt buộc hay còn gọi là bán giải chấp cổ phiếu trong tài khoản đó để duy trì mức an toàn cho nhà đầu tư nếu nhà đầu tư không nạp thêm tiền vào tài khoản.

Khi tỷ lệ ký quỹ của nhà đầu tư thấp hơn mức duy trì công ty chứng khoán quy định, nhà đầu tư sẽ nhận được thông báo về tài khoản để có biện pháp xử lý kịp thời. Nếu trong 3 ngày không khắc phục tỷ lệ ký quỹ về mức quy định, công ty sẽ thực hiện Call Margin.

Khi đó, công ty chứng khoán sẽ thực hiện bán giải chấp bắt buộc một số lượng nhất định cổ phiếu của nhà đầu tư trong phiên giao dịch tiếp theo để đưa tỷ lệ ký quỹ về ngưỡng an toàn.

Nói cách khác, Force Sell là tình trạng tổng tài sản của nhà đầu tư bị giảm mạnh tới mức mà nhà đầu tư không còn quyền tự quản lý rủi ro danh mục của mình nữa mà cần đến sự can thiệp của công ty chứng khoán.

Khi nào thì bị Force Sell

Force sell xảy ra khi tỷ lệ ký quỹ của nhà đầu tư giảm xuống mức dưới ngưỡng xử lý được quy định bởi công ty chứng khoán. Nguyên nhân tỷ lệ ký quỹ giảm xuống chủ yếu do giá cổ phiếu nắm giữ mua nhờ vay margin giảm.

Trước khi tỷ lệ ký quỹ giảm xuống ngưỡng xử lý, công ty chứng khoán sẽ thông báo tới nhà đầu tư và đưa ra thời hạn để nhà đầu tư có biện pháp xử lý tình trạng này. Giải pháp tốt nhất để nâng tỷ lệ ký quỹ về ngưỡng an toàn là nạp thêm tiền vào tài khoản hoặc bán bớt cổ phiếu.

Thời hạn này thường là 3 ngày làm việc. Nếu hết thời hạn nhà đầu tư không thực hiện, công ty chứng khoán sẽ buộc bán cổ phiếu trong tài khoản của nhà đầu tư để đưa tỷ lệ ký quỹ lên ngưỡng an toàn.

Công thức tính Force Sell

• Tài khoản ở trạng thái bình thường khi: Tỷ lệ ký quỹ >= Tỷ lệ ký quỹ duy trì.
• Tài khoản bị Call Margin khi: Tỷ lệ ký quỹ duy trì > Tỷ lệ ký quỹ >= Ngưỡng xử lý.
• Tài khoản bị Force Sell khi: Tỷ lệ ký quỹ < ngưỡng xử lý.

Quy định tại Vietcap :

Trường hợp Tỷ lệ ký quỹ giảm dưới 35%, Vietcap sẽ gửi Lệnh gọi ký quỹ bổ sung đến Khách hàng và trong vòng 1 ngày kể từ ngày Lệnh gọi ký quỹ bổ sung được gửi đi, Khách hàng phải bổ sung tài sản thế chấp để đảm bảo Tỷ lệ ký quỹ duy trì.

Trường hợp Tỷ lệ ký quỹ <=30%, Vietcap buộc bán tài sản của Khách hàng ngàu laaoj tức để tăng Tỷ lệ ký quỹ lớn hơn 35%. (Tỷ lệ ký quý duy trì 35% có thể được điều chỉnh bởi Vietcap tùy từng thời điểm)

Ví dụ:

Anh A mua 1.000 cổ phiếu XYZ với tổng giá trị là 100 triệu đồng. Trong đó, 50 triệu đồng là vốn tự có và 50 triệu đồng còn lại là vay ký quỹ. Ngưỡng duy trì là 35%, ngưỡng xử lý là 30%. Lúc này giá cổ phiếu đang là 100.000đ/cổ phiếu.

• Sau 1 thời gian, giá cổ phiếu XYZ giảm xuống còn 75.000đ/cổ phiếu.

Điều này có nghĩa tổng tài khoản chứng khoán của anh B còn 75 triệu đồng, trong đó 25 triệu đồng là tiền vốn và 50 triệu đồng là tiền vay ký quỹ.

Tỷ lệ ký quỹ trên tài khoản của anh A khi đó = (25/75) x 100 = 33% (30%< 33%<   35%)

Lúc này tài khoản chứng khoán của anh A sẽ bị Call Margin.

• Nếu trường hợp cổ phiếu bị giảm giá xuống 70.000đ/cổ phiếu, điều này có nghĩa tổng tài khoản chứng khoán của anh A còn 70 triệu đồng, trong đó 20 triệu đồng là tiền vốn và 50 triệu đồng là tiền vay ký quỹ.

Lúc này tỷ lệ ký quỹ = (20/70) x 100 = 28.6% (<30%), tài khoản của anh A sẽ bị Force sell.

Để tài khoản không bị Call margin hay tệ hơn là Force Sell, anh B cần nạp thêm tiền vào tài khoản hoặc bán bớt cổ phiếu để nâng tỷ lệ ký quỹ lên mức duy trì.

Phân biệt Force Sell và Call Margin

Trong quá trình đầu tư và giao dịch trên thị trường chứng khoán, nhiều nhà đầu tư thường nhầm lẫn giữa Force Sell và Call Margin. Tuy nhiên, đây là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau, NĐT có thể tham khảo sự khác nhau qua bảng dưới đây:

Tham khảo: Nên làm gì khi bị Call Margin?

Làm thế nào để hạn chế Force Sell

Việc dùng margin cũng như sử dụng một con dao hai lưỡi, margin sẽ giúp nhà đầu tư tối đa lợi nhuận trên khoản đầu tư khi cổ phiếu tăng giá mạnh, ngược lại việc sử dụng margin không hiệu quả sẽ khiến nhà đầu tư bị thua lỗ lớn. Để tránh bị force-sell và sử dụng margin hiệu quả, nhà đầu tư nên theo các nguyên tắc sau:

• Chỉ nên sử dụng margin khi bạn là một người có kinh nghiệm lâu năm. Nhà đầu tư chưa có kinh nghiệm thì không nên sử dụng.
• Chỉ nên dùng margin khi đầu tư vào các cổ phiếu có tính thanh khoản tốt như cổ phiếu cơ bản, cổ phiếu Bluechip. Với các cổ phiếu có lợi nhuận quá thấp thì không nên dùng.
• Khi sử dụng margin, nhà đầu tư nên sử dụng ở mức độ vừa phải, tạo một biên độ an toàn cho tài khoản để khi thị trường và cổ phiếu nắm giữ biến động ngoài dự kiến, tài khoản sẽ không bị rơi vào trạng thái margin call.
• Nhà đầu tư nên xây dựng cho mình một quy trình khi ra quyết định đầu tư:
• Xác định thời điểm thị trường
• Tạo lập danh mục
• Phân tích Doanh nghiệp
• Lựa chọn cổ phiếu
• Quản trị rủi ro

Tham khảo:

• Rủi ro trong đầu tư chứng khoán - Cơ hội hay thách thức
• Những rủi ro khi đầu tư trái phiếu mà nhà đầu tư cần chú ý
• Khẩu vị rủi ro là gì? Cách xác định khi đầu tư tài chính

KẾT LUẬN

Hy vọng bài viết này đã giúp NĐT hiểu rõ về tình trạng Force Sell khi dùng dịch vụ vay Margin. Đây là cách thức đầu tư đầy hứa hẹn nhưng cũng mang nhiều rủi ro, do đó Nhà đầu tư cần áp dụng một cách phù hợp và linh hoạt để tài khoản của mình không bị Force Sell.

Powered by Froala Editor