“Cắt lỗ” – Nguyên tắc “sống còn” trong đầu tư chứng khoán

Trong quá trình đầu tư chứng khoán, không phải lúc nào nhà đầu tư cũng đạt được lợi nhuận như kỳ vọng. Thị trường luôn biến động khó lường và đôi khi, những nhận định ban đầu có thể sai lệch. Khi đó, việc cắt lỗ trở thành một kỹ năng quan trọng để bảo toàn vốn và duy trì tâm lý đầu tư ổn định. 

Tuy nhiên, không phải ai cũng hiểu rõ cắt lỗ là gì, cũng như khi nào nên đưa ra quyết định cắt lỗ hợp lý. Bài viết dưới đây Vietcap sẽ giúp bạn làm rõ khái niệm này và cung cấp những nguyên tắc cần thiết để đưa ra quyết định đúng đắn trong đầu tư.

Cắt lỗ là gì? 

Cắt lỗ là hành động chủ động đóng vị thế và chấp nhận một khoản lỗ nhất định khi cổ phiếu không diễn biến theo đúng kỳ vọng ban đầu. Dù không ai mong muốn rơi vào tình huống này, nhưng trên thực tế, không một nhà đầu tư nào có thể tránh khỏi hoàn toàn việc cắt lỗ trong suốt hành trình đầu tư của mình.

Tại sao cần cắt lỗ?

Cắt lỗ không chỉ giúp bảo vệ nguồn vốn, mà còn giúp nhà đầu tư kiểm soát rủi ro và giữ được tâm lý ổn định trong những giai đoạn thị trường biến động mạnh. Thay vì trốn tránh hay nuối tiếc, nhà đầu tư nên học cách chấp nhận, đối diện và xử lý việc cắt lỗ một cách bình tĩnh và chuyên nghiệp. 

Bởi lẽ, nếu không hành động kịp thời và dứt khoát, những thành quả đầu tư tích lũy trước đó có thể "bốc hơi" rất nhanh. Cắt lỗ càng sớm, nhà đầu tư càng giảm được thiệt hại, từ đó giữ được nguồn năng lượng và vốn liếng cho những cơ hội kế tiếp.

Khi nào nhà đầu tư nên cắt lỗ trong chứng khoán?

Cắt lỗ là một chiến lược quan trọng giúp nhà đầu tư giới hạn mức thua lỗ, bảo vệ tài sản và duy trì tâm lý ổn định trong đầu tư. Tuy nhiên, việc cắt lỗ không nên thực hiện một cách cảm tính mà cần dựa trên các nguyên tắc rõ ràng. 

Dưới đây là hai phương pháp phổ biến giúp nhà đầu tư xác định thời điểm nên cắt lỗ:

1. Cắt lỗ theo tỷ lệ % cố định

Đây là phương pháp đơn giản, dễ áp dụng và rất phổ biến trong đầu tư chứng khoán. Nhà đầu tư sẽ tự xác định một mức giảm phần trăm so với giá mua để làm ngưỡng cắt lỗ. Thông thường, tỷ lệ cắt lỗ dao động từ 5% đến 10%, tùy theo khẩu vị rủi ro và đặc điểm biến động (volatility) của từng loại cổ phiếu.

Ví dụ nổi tiếng là trong phương pháp “Canslim” của “William O’Neil” – ông khuyên nên cắt lỗ khi giá giảm 7 – 8% so với giá mua, không ngoại lệ. Ưu điểm của phương pháp này là dễ thiết lập, linh hoạt và hỗ trợ tốt cho việc quản trị rủi ro.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, mức cắt lỗ theo phần trăm có thể không chính xác nếu mức giá đó không nằm gần các vùng hỗ trợ kỹ thuật quan trọng, làm giảm độ hiệu quả của quyết định thoát lệnh.

2. Cắt lỗ khi thủng các vùng hỗ trợ kỹ thuật

Phương pháp này dựa vào phân tích kỹ thuật, phù hợp với nhà đầu tư có kinh nghiệm đọc biểu đồ. Cụ thể, nhà đầu tư sẽ xác định các vùng hỗ trợ trọng yếu như:

• Các vùng đỉnh/đáy trong quá khứ

• Trendline (đường xu hướng)

• Mốc Fibonacci

• Các đường trung bình động (MA)

Khi giá cổ phiếu phá vỡ vùng hỗ trợ với khối lượng lớn, điều này thường báo hiệu xu hướng đã đảo chiều. Đây là lúc nhà đầu tư nên đóng vị thế ngay lập tức để tránh những khoản lỗ lớn hơn.

Điểm lưu ý của phương pháp này là: nếu điểm mua ban đầu cách xa vùng hỗ trợ, thì mức lỗ khi cắt có thể sẽ cao hơn so với cắt lỗ theo tỷ lệ %. Do đó, cần kết hợp phương pháp kỹ thuật với điểm mua hợp lý để tối ưu hóa hiệu quả.

=>> Xem thêm: Các chỉ báo phân tích kỹ thuật trong chứng khoán

Nên chọn cách nào?

Không có phương pháp nào là tốt nhất cho mọi trường hợp. Việc lựa chọn giữa cắt lỗ theo % hay theo kỹ thuật phụ thuộc vào:

• Mức độ hiểu biết và kinh nghiệm của nhà đầu tư

• Mức độ biến động của cổ phiếu

• Khẩu vị rủi ro cá nhân

Tốt nhất nên kết hợp cả hai phương pháp: đặt tỷ lệ phần trăm cụ thể, nhưng cũng quan sát các vùng hỗ trợ kỹ thuật để có quyết định chính xác hơn.

Nguyên tắc quan trọng khi cắt lỗ trong chứng khoán

1. Kỷ luật tuyệt đối
   Kỷ luật là yếu tố quan trọng nhất khi cắt lỗ. Dù sử dụng phương pháp nào, nhà đầu tư cũng cần tuân thủ nghiêm ngặt mức cắt lỗ đã đặt ra từ đầu. Khi cổ phiếu chạm ngưỡng lỗ theo kế hoạch, cần hành động dứt khoát và nhanh chóng, tránh tâm lý chần chừ hay hy vọng thị trường sẽ quay đầu.
   
   

2. Không nuối tiếc hay kỳ vọng “gỡ lại”
   Việc kỳ vọng cổ phiếu hồi phục khi đang giảm mạnh có thể khiến thiệt hại ngày càng nghiêm trọng hơn. Cắt lỗ đúng lúc là để bảo toàn vốn và chờ cơ hội khác tốt hơn.
   
   

3. Mỗi nhà đầu tư cần có quy tắc riêng
   Không có một mức cắt lỗ cố định cho tất cả. Mỗi người cần xây dựng quy tắc cắt lỗ phù hợp với phong cách đầu tư, mức độ chịu rủi ro, và đặc điểm cổ phiếu mình đang nắm giữ.
   
   

4. Coi cắt lỗ là một phần tất yếu của đầu tư chuyên nghiệp
   Ngay cả những nhà đầu tư giỏi nhất cũng không thể đúng 100%. Cắt lỗ không phải là thất bại, mà là cách để giới hạn rủi ro và duy trì trạng thái đầu tư lành mạnh trong dài hạn.

Cách xác định điểm cắt lỗ hiệu quả trong chứng khoán

Sau khi hiểu rõ khái niệm cắt lỗ, việc tiếp theo nhà đầu tư cần nắm là cách xác định điểm cắt lỗ hợp lý để quản trị rủi ro hiệu quả. 

Dưới đây là hai phương pháp phổ biến:

1. Dựa trên đường trung bình động (Moving Average – MA)

Đây là cách xác định điểm cắt lỗ được nhiều nhà đầu tư ưa chuộng. Bằng cách sử dụng các đường MA như MA5, MA9, MA20, MA50, MA100 hay MA200, nhà đầu tư có thể nhận diện các vùng hỗ trợ hoặc kháng cự kỹ thuật của cổ phiếu.

Khi giá cổ phiếu giảm và xuyên thủng các đường MA quan trọng, đó có thể là dấu hiệu cho thấy xu hướng giảm đang hình thành và nhà đầu tư nên cân nhắc thoát lệnh để hạn chế thua lỗ.

2. Dựa trên đường xu hướng (Trendline) và các vùng hỗ trợ/kháng cự

Một cách khác là theo dõi các trendline và các vùng hỗ trợ hoặc kháng cự trong biểu đồ giá. Nếu cổ phiếu phá vỡ các vùng hỗ trợ này với khối lượng giao dịch lớn, đó có thể là tín hiệu cảnh báo xu hướng tăng đã kết thúc. Khi đó, nhà đầu tư nên thực hiện cắt lỗ và thoát vị thế càng sớm càng tốt.

Ngoài ra, có thể đặt lệnh dừng lỗ ngay bên dưới vùng hỗ trợ trọng yếu, phòng trường hợp giá tiếp tục lao dốc sau khi phá vỡ mốc quan trọng.

Kết luận 

Hy vọng qua bài viết trên, bạn đã hiểu được cắt lỗ là gì. Trong đầu tư chứng khoán, cắt lỗ không phải là thất bại mà là một phần không thể thiếu trong chiến lược quản lý rủi ro hiệu quả. Việc dám chấp nhận sai lầm, hành động kỷ luật và quyết đoán khi thị trường đi ngược kỳ vọng chính là yếu tố tạo nên sự khác biệt giữa nhà đầu tư thành công và người thua lỗ. 

Hãy coi cắt lỗ là một kỹ năng cần rèn luyện, thay vì nỗi sợ phải né tránh. Khi biết bảo vệ vốn, bạn mới có thể tồn tại lâu dài và tìm kiếm những cơ hội sinh lời bền vững hơn trên thị trường tài chính đầy biến động này.

Vietcap là một trong những công ty dịch vụ tài chính hàng đầu Việt Nam, giúp khách hàng đầu tư và phát triển thịnh vượng. Chúng tôi chuyên tư vấn, cung cấp các giải pháp tài chính cho khách hàng cá nhân và khách hàng tổ chức. 

Những đặc quyền vô cùng hấp dẫn và thú vị chỉ dành riêng cho khách hàng khách cá nhân khi mở tài khoản giao dịch chứng khoán tại Vietcap:

- Miễn phí tư vấn từ các tư vấn viên chuyên nghiệp và tận tâm

- Miễn phí trải nghiệm trên những nền tảng ổn định của Vietcap

- Nhận các báo cáo phân tích chuyên sâu theo danh mục đầu tư

MỞ TÀI KHOẢN NGAY hôm nay và bắt đầu hành trình đầu tư của bạn.

Powered by Froala Editor