Warren Buffett đã từng phát biểu rằng “Bạn cần phải hiểu rõ kế toán và các sắc thái của nó. Đó là ngôn ngữ kinh doanh và không phải là một ngôn ngữ hoàn hảo. Nhưng trừ khi bạn sẵn sàng nỗ lực tìm hiểu về kế toán – biết cách đọc và hiểu báo cáo tài chính – còn không thị thực sự không nên tự mình chọn mua chứng khoán”. (Theo sách “Báo cáo tài chính dưới góc nhìn của Warren Buffett”, NXB Hồng Đức)  Vậy báo cáo tài chính là gì và vì sao một nhà nhà đầu tư huyền thoại như Warren Buffett lại cực kỳ xem trọng nó như vậy? Chúng ta cùng tìm hiểu một số thông tin cơ bản về BCTC qua bài viết này.

Báo cáo tài chính là gì?

Báo cáo tài chính (BCTC) ở đây giống như CV (Curriculum Vitae – sơ yếu lý lịch) của một doanh nghiệp. (Thông thường khi ứng tuyển các ứng viên sẽ viết CV bao gồm những thông tin cơ bản như học vấn, kinh nghiệm, thành tích… qua đó nhà tuyển dụng có thể biết về ứng viên trước khi phỏng vấn/tuyển dụng họ.) Trong trường hợp này, BCTC sẽ do các bộ phận có trách nhiệm (phòng kế toán) của doanh nghiệp lập để cung cấp các thông tin về tình hình kinh doanh, tình hình tài chính và các dòng tiền (thu – chi) của doanh nghiệp để đáp ứng các quy định của nhà quản lý cũng như giúp cho những đối tượng khác sử dụng trong đó có nhà đầu tư trước khi đưa ra các quyết định về đầu tư. Báo cáo tài chính của doanh nghiệp bao gồm 4 loại báo cáo sau:

(1) Báo cáo kết quả kinh doanh.

(2) Bảng cân đối kế toán.

(3) Báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

(4) Thuyết minh báo cáo tài chính.

Mẫu báo cáo tài chính có thể tham khảo tại đây

Theo pháp luật của các quốc gia, tất cả các doanh nghiệp đều phải lập và trình bày báo cáo theo quy định. Riêng đối với các doanh nghiệp niêm yết trên sàn chứng khoán việc lập và công bố báo cáo tài chính phải thực hiện định kỳ, công khai, minh bạch và chịu sự giám sát của các cơ quan quản lí thị trường.

Nhà đầu tư có thể tìm được thông tin gì từ BCTC?

Theo Thông tư 200/2014/TT-BTC quy định về mục đích của BCTT thì trên BCTT sẽ có những thông tin sau:

  • Thông tin về tình hình tài chính, tình hình kinh doanh và các dòng tiền của một doanh nghiệp, đáp ứng yêu cầu quản lý của chủ doanh nghiệp, cơ quan nhà nước và nhu cầu của người sử dụng trong việc đưa ra các quyết định kinh tế.
  • Thông tin về: Tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu, doanh thu, thu nhập và các chi phí kinh doanh khác; lãi lỗ và phân chia kết quả kinh doanh; thuế và các khoản phải nộp cho nhà nước; các tài sản khác có liên quan đến đơn vị; dòng tiền ra vào luân chuyển như thế nào trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ.
  • Thông tin về các chỉ tiêu đã phản ánh trên BCTC tổng hợp, chính sách áp dụng để ghi nhận các nghiệp vụ phát sinh: Chế độ kế toán áp dụng; hình thức kế toán; nguyên tắc ghi nhận; phương pháp tính giá và hạch toán hàng tồn kho; phương pháp trích khấu hao tài sản cố định…

Báo cáo tài chính có quan trọng không?

Có thể khẳng định Báo cáo tài chính là một tài liệu không thể thiếu mà nhà đầu tư phải tìm hiểu và phân tích kĩ trước khi ra quyết định đầu tư. Warren Buffett đã đọc hàng nghìn thậm chí hàng chục nghìn BCTT của các công ty khác nhau nhờ đó ông đã sàng lọc ra những công ty mà ông cho là “thượng hạng” và đầu tư cổ phiếu của công ty này. Cụ thể, thông qua việc phân tích BCTC và đánh giá về Coca-Cola ông thấy đây là một doanh nghiệp cung cấp sản phẩm độc đáo, có nhiều lợi thế mà các doanh nghiệp khác không có được. Do đó, năm 1988, ông đã đầu tư hơn 1 tỷ USD để sở hữu khoảng 6,2% cổ phần của công ty này, tới tháng 6/2022 giá trị của khoản đầu tư này là 25.2 tỷ USD. (Không bao gồm các khoản cổ tức bằng tiền mặt được nhận)

Có những loại báo cáo tài chính nào?

Như đã giới thiệu ở trên, có 4 loại báo cáo tài chính: (1) Báo cáo kết quả kinh doanh. (2) Bảng cân đối kế toán. (3) Báo cáo lưu chuyển tiền tệ. (4) Thuyết minh báo cáo tài chính.

Khi nào các công ty phải cung cấp BCTC?

Đối với các công ty niêm yết trên sàn chứng khoán thì định kỳ hàng Quý, bán niên và hằng năm đều phải công bố báo cáo tài chính.

Nhà đầu tư có thể tìm BCTC của các công ty ở đâu?

Có nhiều nguồn tin cậy cung cấp BCTC doanh nghiệp mà nhà đầu tư có thể tham khảo.

  • Website của doanh nghiệp (mục Quan hệ cổ đông/ báo cáo tài chính)
  • Website của sở giao dịch chứng khoán
  • Website của công ty chứng khoán (ví dụ tại CTCK Bản Việt: https://mt.vcsc.com.vn/company?tab=finance-statement&ticker=VCI)
  • Website thông tin tài chính (cafef.vn, vietstock…)

Làm sao để nhận biết BCTC của doanh nghiệp có đáng tin cậy hay không?

Đây là vấn đề mà các nhà đầu tư mới tham gia TTCK khi tìm hiểu về BCTC rất quan tâm, nhiều nhà đầu tư cho rằng BCTC là do doanh nghiệp tự lập do vậy độ tin cậy không cao. Tuy nhiên theo quy định, các công ty niêm yết trên sàn chứng khi cung cấp BCTC thì đối với báo cáo tài chính cho kỳ 6 tháng và năm thì bắt buộc phải được soát xét/kiểm toán bởi các công ty kiểm toán độc lập. Mục đích của kiểm toán báo cáo tài chính là làm tăng độ tin cậy của người sử dụng đối với báo cáo tài chính, thông qua việc kiểm toán viên đưa ra ý kiến về việc liệu báo cáo tài chính có được lập, trên các khía cạnh trọng yếu, phù hợp với khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính được áp dụng hay không (Thông tư số 214/2012/TT-BTC). Do vậy khi một BCTC không có ý kiến loại trừ của kiểm toán thì nhà đầu tư hoàn toàn có thể tin cậy vào nó!

Powered by Froala Editor