GDP là gì? Phân loại và cách tính GDP

GDP một cụm ba chữ cái mà bạn thường hay nghe đến khi đọc báo kinh tế, nghe báo đài, khi đầu tư,... Vậy GDP là gì? Cách tính GDP và có những loại GDP nào? Sẽ được giải đáp qua bài viết sau.

GDP là gì?

GDP (Gross Domestic Products) tổng sản phẩm nội địa hoặc tổng sản phẩm quốc nội là tổng giá trị thị trường của tất cả hàng hóa và dịch vụ thành phẩm được sản xuất trong một biên giới của một quốc gia trong một khoảng thời gian cụ thể.

GDP là một thước đo tổng thể về sản xuất trong nước nói chung và hoạt động như một chỉ số về sức khỏe kinh tế của một quốc gia nhất định.

GDP thường được tính trên cơ sở hàng năm, đôi khi GDP cũng được tính trên cơ sở hàng quý.

Cách tính GDP

GDP có thể được tính theo ba phương pháp gồm: phương pháp chi tiêu, phương pháp sản xuất va phương pháp thu nhập. Cả ba phương pháp tính đều cho ra số liệu GDP giống nhau.

Phương pháp chi tiêu

GDP theo phương pháp chi tiêu tính toán dựa trên mức chi tiêu của các thành phần kinh tế trong một quốc gia. Cách tính GDP theo phương pháp chi tiêu có như sau:
GDP = C + I + G + NX

Trong đó:

C (Consumption): chi tiêu cá nhân

I (Investment): đầu tư
G (Government Spending): chi tiêu chính phủ

NX (Net Export): cán cân thương mại, với NX = Xuất Khẩu (X:Export) – Nhập Khẩu (M:Import)

Phương pháp sản xuất

GDP theo phương pháp sản xuất về cơ bản là ngược lại với phương pháp chi tiêu. Phương pháp sản xuất đo ước tính tổng giá trị đầu ra kinh tế và khấu trừ chi phí trung gian phát sinh trong quy trình ( chi phí vật liệu và dịch vụ). Trong khi phương pháp chi tiêu ước tính bằng các chi phí, phương pháp sản xuất cho một góc nhìn khác về gdp ở trạng thái nền kinh tế đã hoạt động hoàn toàn. Cách tính GDP theo phương pháp sản xuất có công thức như sau:

GDP = Giá trị sản xuất – Tiêu dùng trung gian.

Phương pháp thu nhập

GDP theo phương pháp thu nhập đại diện cho một cách tính GDP ở giữa hai phương pháp trên. Phương pháp thu nhập tính toán thu nhập kiếm được từ tất cả yếu tố sản xuất trong nền kinh tế, bao gồm tiền lương cho người lao động, tiền thuê đất kiếm được, lợi nhuận trên vốn dưới hình thức lãi suất và lợi nhuận doanh nghiệp. Cách tính GDP theo phương pháp thu nhập có công thức như sau:

GDP = W + I + Pr + R + Ti + De

Trong đó:

W (Wage): tiền lương

I (Interest): tiền lãi

Pr (Profit): lợi nhuận

R (Rent): tiền thuê

Ti (Indirect Tax): Thuế gián thu

De (Depreciation): Khấu hao tài sản cố định

Phương pháp gián tiếp tính đến những mặt hàng không được coi là khoản thanh toán cho các yếu tố sản xuất như thuế gián thu và khấu hao tài sản cố định. Thuế gián thu là thuế đánh vào một cách gián tiếp thông qua giá cả hàng hóa và dịch vụ. Khấu hao tài sản cố định là khoản dự trữ mà các doanh nghiệp dành ra để thay thế các thiết bị có xu hướng bị hao mòn khi sử dụng.

Phân loại GDP

GDP danh nghĩa

GDP danh nghĩa là tổng sản phẩm quốc nội được tính theo giá thị trường hiện tại. Nói cách khác, GDP danh nghĩa không loại bỏ lạm phát hoặc tốc độ tăng giá, thứ có thể làm thổi phồng tăng trưởng GDP của một quốc gia.

GDP thực

GDP thực là thước đo GDP đã được điều chỉnh lạm phát, ước tính tổng sản lượng hàng hóa và dịch vụ được sản xuất bởi một nền kinh tế trong một thời gian nhất định, với giá cả không thay đổi từ năm này sang năm khác để tách tác động của lạm phát khỏi xu hướng sản lượng theo thời gian.

GDP bình quân đầu người

GDP bình quân đầu người là sản lượng hoặc thu nhập bình quân đầu người trong một nền kinh tế. GDP bình quân đầu người được tính bằng cách lấy GDP của một quốc gia chia cho dân số của quốc gia đó. GDP bình quân đầu người được tính theo danh nghĩa, thực tế (đã điều chỉnh lạm phát) hoặc theo ngang giá sức mua (PPP)

GDP ngang giá sức mua (PPP)

Mặc dù không đo lường trực tiếp GDP, GDP ngang giá sức mua là việc điều chỉnh sự khác biệt về giá cả địa phương và chi phí sinh hoạt của GDP để so sánh giữa các quốc gia về sản lượng thực, thu nhập và mức sống.

Kết luận

GDP là một chỉ báo, thước đo kinh tế quan trọng cho thấy được sức khỏe và tăng trưởng của nền kinh tế, doanh nghiệp có thể sử dụng số liệu GDP như là một kim chỉ nam để lên chiến lược kinh doanh. Tổ chức chính phủ theo dõi số liệu GDP để có thể điều chỉnh chính sách để nền kinh tế vận hành đúng hướng. Việc hiểu được GDP giúp nhà đầu tư có thể đưa ra các quyết định đầu tư.

Với bài viết trên, mong rằng đã giải đáp được cho bạn GDP là gì? Cách tính cũng như các loại GDP để bạn có thể vận dụng vào việc đầu tư. Chúc bạn thành công

Tham khảo thêm:

Suy thoái kinh tế là gì? Biểu hiện và hậu quả

Chính sách tài khóa là gì? Vai trò của chính sách trong kinh tế

Chính sách tiền tệ là gì? Vai trò của chính sách tới nền kinh tế

Powered by Froala Editor