Bẫy giá (Bear trap và Bull trap) là gì? Cách nhận biết và phòng tránh

Thị trường chứng khoán luôn đầy hấp dẫn và mê hoặc đối với nhà đầu tư. Trên thị trường chứng khoán nhà đầu tư có thể kiếm được rất nhiều tiền và cũng có thể mất rất nhiều nếu không có kiến thức, kinh nghiệm đầu tư.

Thị trường luôn có yếu tố bất ngờ và khó dự đoán, khi tâm lý nhà đầu tư bi quan, tiêu cực đến mức cực độ và bán tháo tất cả cổ phiếu đang nắm giữ thị trường sẽ bắt đầu tăng. Khi tất cả các nhà đầu tư đều lạc quan và tin tưởng vào triển vọng tương lai, đầy hưng phấn quyết liệt mua vào thì thị trường lại bắt đầu giảm điểm và nhà đầu tư bị xoáy trong vòng tròn mua bán đó.

Trong quá trình tạo đáy đi lên sẽ có những nhịp giảm điểm khi chạm về vùng hòa vốn. Tại điểm đó nhóm nhà đầu tư bắt đáy thành công bắt đầu có lời và nhóm nhà đầu tư ôm cổ phiếu bị lỗ sẽ về điểm hòa vốn sẽ bán ra tạo nhịp điều chỉnh, trong nhịp điều chỉnh đó cũng sẽ có một phần can thiệp của các nhà tạo lập tạo nên những Bear Trap.

Trong quá trình tạo đỉnh sẽ có những nhịp giá cổ phiếu tăng cao vượt qua tất cả mọi kháng cự và lập đỉnh cao mọi thời đại, nhưng ngay sau đó giá sẽ hụt hơi, yếu dần và bắt đầu quay đầu giảm điểm tạo nên các Bull Trap.

Vậy Bear trap và Bull trap trong giao dịch đầu tư chứng khoán là gì?

Làm sao nhận diện để có thể tránh những bẫy giá này?

Hãy cùng tôi tìm hiểu trong bài đọc bên dưới nhé.

Bear Trap là gì?

Bear trap (bẫy giảm giá) là tín hiệu đảo chiều giảm giả trong thị trường đang có xu hướng tăng.

Khi giá bắt đầu giảm phá vỡ ngưỡng hỗ trợ và xuyên thủng các ngưỡng MA nhà đầu tư sẽ nghĩ rằng cổ phiếu vi phạm điểm cắt lỗ thường hay đặt tại các ngưỡng hỗ trợ và bắt đầu bán ra để bảo toàn vốn làm cho giá giảm sâu hơn nữa (Break out giả). Nhưng sau đó cổ phiếu lại quay đầu tăng trở lại và tiếp tục xu hướng tăng đã hình thành nên trước đó khiến cho các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm bán ra và không còn nắm giữ cổ phiếu nữa.

Trong xu hướng tăng: Cổ phiếu giảm giá và nhà đầu tư bán cắt lỗ tin tằng xu hướng tăng đã kết thúc và bắt đầu xu hướng giảm đó là bẫy giảm giá – Bear Trap.

Các nguyên nhân dẫn đến Bear Trap

• Bẫy giá giảm thường sẽ xuất hiện khi các nhà đầu tư lớn bắt đầu hoạt động thao túng thị trường. Họ thực hiện những lệnh mua bán giả với tần suất liên tục để tạo các xu hướng giả. Mục đích họ làm như vậy là muốn để cho giá cổ phiếu được đẩy giá xuống thấp nhất. Ngoài ra chiêu trò của những “cá mập” này là kết hợp chung với các tin tiêu cực. Những người non kinh nghiệm sẽ bị mắc bẫy và nhanh chóng bán ra. Lợi dụng tình thế đó, các cá mập sẽ mua vào với giá thành thấp và bán ra với giá cao.
• Bear Traps cũng sẽ xảy ra khi có quá nhiều nhà đầu tư trên thị trường muốn chốt lời. Hiệu ứng điều chỉnh giá tạm thời cũng vì thế mà được hình thành tại thị trường. Vào các dịp lễ hay tết thường thì do thị trường không được giao dịch nên lúc này nhiều nhà đầu tư sẽ bán. Sau khi kết thúc đợt hiệu ứng này giá lại quay về tình trạng vốn có của nó.

Bull Trap là gì?

Bull trap (bẫy tăng giá) là tín hiệu đảo chiều tăng giả trong một thị trường đang đi xuống. Tín hiệu này xuất hiện khi giá tăng vượt qua ngưỡng kháng cự, tại mức kháng cự này nhiều nhà đầu tư sẽ nhận định giá vượt đỉnh cũ và sẽ bắt đầu một xu hướng tăng mới nên mở vị thế mua, và nhiều người cùng mua sẽ đẩy giá lên cao hơn nữa, nhưng khi lực mua yếu đi và không còn cầu nữa giá sẽ quay đầu giảm tiếp tục xu hướng giảm trước đó khiến cho các nhà đầu tư đã mua vào chịu lỗ.

Trong xu hướng giảm: cổ phiếu tăng giá và nhà đầu tư mua vào tin rằng xu hướng tăng bắt đầu nhưng sau đó giá tiếp tục giảm đó là bẫy tăng giá – Bull Trap.

Bull Trap và Bear Trap là những bẫy rủi ro mà NĐT khó tránh khỏi khi tham gia đầu tư chứng khoán, đặc biệt là những NĐT mới còn thiếu kinh nghiệm và tâm lý chưa vững vàng.

Có 3 nguyên nhân chính dẫn đến Bull Trap:

Bị “cá mập” (NĐT lớn, tạo lập) thao túng: Họ liên tục mua một mã cổ phiếu để tạo cơn sốt tăng giá ảo. Lúc này, các nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm thấy giá tăng sẽ thực hiện mua vào. Khi đạt ngưỡng kỳ vọng, họ sẽ bắt đầu bán ra để thu lời.

Các sự kiện hoặc tin tức bất ngờ: Khi có những tin tức bất ngờ, thường thì vấn đề chính trị không thể đoán trước được. Các NĐT sẽ mua vào ồ ạt khiến giá tăng tạm thời.

Hiệu ứng tăng giá: Tại thời điểm nhiều NĐT cùng tiến hành lệnh mua vào sẽ gây ra hiệu ứng tăng giá. Thế nhưng tín hiệu này chỉ là giả và tạm thời, giá sẽ lại giảm mạnh khi công đoạn mua này dừng lại.

Cách nhận biết bull trap, bear trap

Việc nhận biết được một sự phá vỡ có phải là bẫy giá hay thật sự là một tín hiệu breakout tốt là rất hữu ích để nhà đầu tư có thể tận dụng cơ hội mang về lợi nhuận hoặc phòng tránh được rủi ro.

Có rất nhiều phương pháp, công cụ để nhận biết bẫy giá, và trong bài viết này, chúng tôi sẽ trình bày một số công cụ phổ biến nhất, đó là Fibonacci, tín hiệu hội tụ/phân kỳ từ các chỉ báo và price action.

Các bước chung để nhận diện một sự phá vỡ có phải là bẫy giá hay là breakout thật:

• Bước 1: xác định các vùng giá quan trọng, các ngưỡng kháng cự/hỗ trợ
• Bước 2: khi giá bắt đầu phá vỡ ngưỡng kháng cự/hỗ trợ, sử dụng các công cụ nhận diện để xác định giá có đảo chiều hay không

Lưu ý: giá có thể phá ngưỡng và quay đầu trong cùng một phiên giao dịch hoặc có thể phá ngưỡng, sau đó một vài phiên rồi mới quay trở lại.

1. Fibonacci

Fibonacci là một trong những công cụ hỗ trợ rất tốt trong việc nhận diện bẫy giá. Khi giá phá vỡ ngưỡng kháng cự hay hỗ trợ thì tín hiệu breakout này sẽ là bẫy bull trap hoặc bear trap nếu giá dừng lại tại một trong các tỷ lệ quan trọng của Fibonacci.

Ví dụ: Fibonacci nhận diện bear trap

Giá phá vỡ đường hỗ trợ bằng một cây nến giảm mạnh càng củng cố lòng tin của các nhà đầu tư rằng giá sẽ breakout và đảo chiều giảm. Nhưng sau khi phá vỡ, giá chỉ dừng lại ở mức Fibonacci 0.382 và sau đó quay ngược lên trên. Việc giá dừng lại ở một tỷ lệ quan trọng của Fibonacci và quay đầu chứng tỏ xu hướng tăng ban đầu vẫn còn rất mạnh, khả năng đảo chiều là không thể xảy ra và tín hiệu phá vỡ này là giả, đây là bear trap.

Ví dụ: Fibonacci nhận diện bull trap

Giá phá vỡ trendline bằng một cây nến tăng mạnh, đồng thời xu hướng downtrend phía trước có độ dốc khá lớn và kéo dài trong thời gian khá lâu. Cả 3 yếu tố đó tạo điều kiện để củng cố thêm lòng tin để các nhà đầu tư bắt đầu mua vào với kỳ vọng xu hướng giảm đã kiệt quệ, thị trường sẽ đảo chiều tăng. Nhưng sau khi giá tăng lên thì bắt đầu chững lại và dừng ngay tại tỷ lệ 0.5 quan trọng của Fibonacci, dự báo giá sẽ hồi lại sau đợt tăng này và kết quả chính xác là như thế. Đây chỉ là một bẫy bull trap chứ không phải tín hiệu đảo chiều tăng.

2. Phân kỳ/hội tụ giữa chỉ báo và giá

Các chỉ báo được sử dụng để nhận diện bull trap hay bear trap thường là MACD, RSI, Stochastic… Trong bài viết này, chúng tôi sẽ lấy ví dụ minh họa về chỉ báo MACD và RSI.

Giá phá vỡ đường xu hướng đóng vai trò là một mức hỗ trợ, dự báo khả năng thị trường đảo chiều giảm. Tuy nhiên, lúc này lại xuất hiện tín hiệu hội tụ giữa giá và đường MACD, RSI, đồng thời, một cây nến tăng mạnh với chiều dài lớn hơn cả cây nến phá vỡ giảm phía trước cho thấy khả năng đảo chiều rất khó xảy ra, nhà đầu tư có thể xác định đây chỉ là bẫy bear trap để tránh việc bán ra cổ phiếu trong trường hợp này.

3. Price action

Khi thị trường phá vỡ các ngưỡng giá quan trọng, hãy xác định hành vi của giá thông qua các mẫu hình nến, mẫu hình giá. Nếu hành động giá phù hợp với sự phá vỡ thì đó là tín hiệu breakout, thị trường sẽ đảo chiều, ngược lại thì đó chỉ là bẫy giá bull trap hoặc bear trap.

Thị trường đang trong một xu hướng tăng, khi giá bắt đầu giảm và vượt qua ngưỡng hỗ trợ, nếu các bạn nôn nóng, thấy giá vụt mạnh xuống rồi bán ra chứng khoán ngay thì rất rủi ro. Trong trường hợp này, hãy chờ đợi cho cây nến phá vỡ kết thúc, quan sát nó cùng với một vài phiên giao dịch sau đó. Trong tình huống này, nến phá vỡ là một cây bullish pin bar với đuôi nến khá dài, chứng tỏ lực mua đang rất mạnh, giá không thể giảm sâu hơn nữa. Các bạn hoàn toàn có thể dự đoán được đây chính là bear trap thông qua phân tích hành động giá.

Giá 2 lần phá vỡ đường trendline đang đóng vai trò như một ngưỡng hỗ trợ. Nếu vội vàng, nhà đầu tư sẽ rất dễ bán ra cổ phiếu vì cho rằng giá sẽ thật sự phá vỡ ngưỡng hỗ trợ này và giảm mạnh xuống, đảo chiều xu hướng. Nhưng ngay sau đó, mô hình Bullish Engulfing được thiết lập và giá đã nhanh chóng đi lên lại. Đây chính là bear trap.

Dấu hiệu của một bear trap khi thanh khoản giảm

Nếu đường giá giảm đi kèm theo thanh khoản giảm đáng kể, thì có thể xu hướng giảm giá sẽ không kéo dài lâu. Mức thanh khoản thấp cho thấy bên bán đang không thể thực hiện được ý đồ của mình. Điều này dẫn đến lực bán sẽ suy yếu trong tương lai gần. Đây là một trong những dấu hiệu để nhận ra bear trap. Để kiểm tra thanh khoản của cổ phiếu, bạn có thể nhìn vào khối lượng giao dịch (volume) trên biểu đồ kỹ thuật.

Vậy thì làm sao để hạn chế sập bẫy nhất có thể?

Câu trả lời duy nhất và khả thi nhất chính là tích lũy kiến thức và kinh nghiệm.

Kiến thức về price action, về phân tích kỹ thuật, về phân tích cơ bản, trau dồi thêm những kiến thức nâng cao khác khi đã vững về cơ bản.

1. Đừng tiến hành giao dịch mua breakout khi chưa thật sự hiểu được hành vi của giá.

Giao dịch đột phá ở các mức giá đang bứt phá là rất rủi ro. Cho nên, nếu là một nhà đầu tư nghiệp dư, bạn không nên giao dịch tại điểm đột phá mà nên chọn giao dịch thuận xu hướng để giảm thiểu rủi ro cho mình.

Nếu như muốn giao dịch break-out, nhà đầu tư nên đợi tín hiệu giá kiểm tra lại đường kháng cự lần nữa và có sự xác nhận tín hiệu từ khối lượng giao dịch, các chỉ báo và mô hình nến.

2. Có kiến thức phân tích thị trường

Tiếp theo nhà đầu tư cần phải trang bị cho mình thật tốt về kiến thức phân tích thị trường. Khi đã có kiến thức phân tích, đánh giá thị trường, bạn sẽ dễ dàng nhìn ra động thái của cá mập – dòng tiền lớn. Ngoài ra, với vốn kiến thức của mình bạn có thể phân tích được sự kiện sắp tới sẽ ảnh hưởng như thế nào đến giá cả để hạn chế tối đa sự ảnh hưởng từ bull trap.

Sử dụng thành thạo các công cụ chỉ báo kỹ thuật: MACD, RSI, Fibonaci,…

3. Luôn đặt cắt lỗ, chốt lời

Cắt lỗ, chốt lời là chiến lược phòng ngừa rủi ro hiệu quả nhất mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng phải nhớ. Đặc biệt với giao dịch nhiều rủi ro như Bull Trap thì cắt lỗ chốt lời lại càng cần thiết. Khi này dù bạn có nhận định sai thị trường và dính bẫy Bull Trap cũng không thua lỗ quá nhiều.

- Đặt điểm cắt lỗ chặt chẽ ngay trong lúc vào lệnh mua một cách cụ thể và rõ ràng; không nên để một vị thế lỗ quá 10%/ 1 vị thế

- Hãy bình tĩnh, chờ tín hiệu xác nhận từ khối lượng thanh toán giao dịch lớn mới vào. Không nên “tất tay” vì như thế độ rủi ro rất cao.

- Phân tích kỹ mô hình breakout ở vùng kháng cự và mô hình nến phải mạnh.

- Chờ thanh nến tiếp theo xuất hiện sau thời điểm phá vùng kháng cự để đảm bảo không xảy ra Bull Trap.

- Nghiên cứu về khối lượng giao dịch hoặc chỉ báo OBV (On Balance Volume - chỉ báo khối lượng cân bằng) bởi nó sẽ giúp bạn tăng tỷ lệ đúng cao.

- Tránh đặt tỷ lệ đòn bẩy quá cao dễ dẫn đến rủi ro bị âm vốn quá nhiều. Có thể chia nhỏ vị thế ra giải ngân từng phần và gia tăng thêm vị thế khi giá đi đúng xu hướng mình dự đoán.

4. Quan sát hành động giá

Các nhà giao dịch có thể tránh bẫy tăng giá bằng cách quan sát hành động giá. Hành động giá đề cập đến hành vi thực sự của giá tại bất kỳ thời điểm nào.

Trong khi theo dõi một đợt tăng giá tiếp cận mức kháng cự, nhà giao dịch nên lưu ý những gì giá hoạt động. Ví dụ như:

• Các chân nến ngắn hơn bắt đầu hình thành khi giá chạm vào vùng kháng cự. Tại thời điểm này, không có khối lượng cũng như động lực để hỗ trợ giao dịch.
• Nếu nến giảm dài hơn được hình thành, được bổ sung bởi nến tăng ngắn, đây là dấu hiệu cho thấy phe gấu đang chiếm lấy hướng đi của thị trường. Không thực hiện các giao dịch mua.
• Nếu các chân nến tại vùng kháng cự có bấc dài ở phía trên, điều đó có nghĩa là phe gấu đang kìm hãm giá không tăng cao hơn nữa. Nếu các giao dịch mua được mở ở đây, chúng sẽ chỉ có lợi nhuận trong một thời gian ngắn trước khi bị đẩy xuống mức thấp hơn và bị mắc kẹt.

Tóm lại, hành động giá là cách chắc chắn nhất để đọc thị trường và tránh bẫy tăng giá khi chúng hình thành.

5.  Hiểu được tâm lý thị trường và có độ “lì” nhất định

Ngay cả những nhà đầu tư lâu năm cũng có thể dính bẫy Bull Trap nếu không kìm hãm được sự sợ hãi của bản thân. Ngoài việc nắm bắt tâm lý thị trường, nhà đầu tư cần có chính kiến, làm chủ lối chơi và có độ gan lì khi giá quay đầu giảm.

Trên đây tôi đã tổng hợp các khái niệm về Bear Trap, Bull Trap cùng với cách nhận biết và phòng tránh các bẫy này khi giao dịch mua bán chứng khoán. Hi vọng với những kiến thức này bạn sẽ được trang bị thêm công cụ để giao dịch thành công trên thị trường.

Chúc bạn luôn thành công!

Powered by Froala Editor